03/03/2020 Salı Köşe yazarı V.T
''Ey nefsim! Allahü teâlâdan utan!..''
"Ey edepsiz herif! Allahü teâlâ seni şu köpekle terbiye etti. Bütün
gece köpek görsün diye ve köpek için ibadette bulundun!”
Ferîdüddîn-i Attâr hazretleri evliyanın büyüklerindendir. 1119 (H.513)
senesinde Nişâbûr'da doğdu. Rükneddîn-i Ekaf isminde büyük bir zatın dergâhına
giderek, talebelerinden oldu.
Ferîdüddîn-i Attâr, bir sohbet esnasında amel yaparken riyanın, korkunç bir
afet olduğunu, Allahü teâlânın rızasına uygun olmayan işlerin, amellerin
beyhûde olduğunu söyledikten sonra şöyle bir menkıbe anlattı:
Salihlerden biri bir mescide sabaha kadar ibadet etmek için girmişti.
Geceleyin bir ses duydu. Sanki mescitte biri vardı. O zat, kemal sahibi
birisinin geldiğini zannetti ve aklından; "Böyle yere büyük zatlar ancak
Allahü teâlâya ibâdet etmek üzere gelir. Bu zat beni görür, hâlime nazar kılar"
diye düşündükten sonra, bütün geceyi seher vaktine kadar ibadetle geçirdi.
Duada bulundu. Kendini nasıl göstermek istiyorsa öyle yaptı. Seher vakti etraf
ağarınca geriye dönüp baktığında bir köpeğin yattığını gördü. Kalbi utanç ateşi
ile yandı ve kendi kendine; "Ey edepsiz herif! Allahü teâlâ seni şu
köpekle terbiye etti. Bütün gece köpek görsün diye ve köpek için ibadette
bulundun. Ne olurdu bir gececik de Allahü teâlâ için uyanık kalsaydın. Ey
nefsim! Senin bir gece bile Allahü teâlâ için riyasızca ibadet ettiğini
görmedim. Sen, Allahü teâlâdan utanmaz mısın? Kendi kadrini mevki ve
dereceni şimdi gördün. Âlemde elinden bir iş gelmez. Gelse bile ancak köpeklere
layık olur" dedi.
1229 (H.627) senesindeki Moğol istilâsında, Ferîdüddîn-i Attâr bir Moğol
askerinin eline esir düştü. O asker onu öldürmek istediğinde, askere halk;
"Bu ihtiyarı öldürmekten vazgeçersen, kanına bedel olarak bin altın akçe
veririz" dediler. Moğol askeri onu bu fiyata satmak istedi. Fakat
Ferîdüddîn-i Attâr ona; "Sakın beni bu fiyata satma. Çünkü sana kanım için
daha fazla fiyat verirler" deyince, asker satmaktan vazgeçti. Bir süre
sonra başka bir şahıs gelerek askere; "Bu yaşlı zatı öldürmekten vazgeç.
Onun kanına karşılık sana bir torba saman vereyim" deyince, Ferîdüddîn-i Attâr;
"İşte beni şimdi sat. Çünkü esas fiyatımı ve kanımın değerini buldum.
Bundan fazla para etmem" dedi. Bunun üzerine sinirlenen Moğol askeri onu
şehit etti...
Ferîdüddîn-i Attâr, kesik başını elleri arasına alarak yarım fersahlık (3
km'lik) bir mesafeyi koşarak katetti. Şimdi türbesinin bulunduğu yere varınca,
ruhunu teslim etti ve oraya düştü...