12/07/2025 Cumartesi Köşe yazarı O.Ü
İmam olmakta öncelik hakkı
Sual: Birkaç kişi bir araya geldiğinde, cemaatle namaz kılacaklarında hangisinin tercihen imam olması gerekir?
Cevap: Fıkıh bilgilerini
daha çok bilenin ve gözetenin, başkalarından önce imam seçilmesi lazımdır.
Bundan sonra, tecvit ile okuyan seçilir. Hafız olması şart değildir. Bunlar
birkaç kişi ise, vera sahibi olan seçilir. Vera, şüphelilerden kaçınmak
demektir. Bundan sonra, yaşı çok olan seçilir. Bundan sonra, sıra ile, huyu,
yüzü, nesebi, sesi, elbisesi güzel olan seçilir. Bunlar birkaç kişi ise,
aralarından malı, mevkisi çok olan seçilir. Bunlar da benziyor ise, mukim
misafire imam olur. Seçimde uyuşulmazsa, çoğunluğun seçtiği imam olur. Daha
üstünü varken, başkası seçilirse, çirkin olur, fakat günah olmaz. Bir evde,
ziyafette, seçim aranmadan, ev sahibi, ziyafet sahibi imam olur, yahut imamı bu
seçer. Kiracı, ev sahibi demektir. İstenmeyen kimsenin imam olması mekruhtur.
Bidat sahibi kimsenin imam olması da tahrimen mekruhtur.
Sual: Bir Müslüman, kendi mezhebinde güç olan bir
emri, bir ibadeti, başka bir mezhebi taklit ederek yapabilir mi?
Cevap: Bir ibadeti, bir
işi yapmak için, dört mezhepten birini taklit etmeye niyet etmek, o mezhebe
uyarak yapmak lazımdır. Dört mezhebin her birinde, bir işin yapılması için, bir
kolay yol, bir de güç yol vardır. Birinci yola ruhsat,
ikincisine azimet yolu denir. Kuvvetli, hâli elverişli olanın,
azimet ile amel etmesi efdaldir. Güç olan işi yapmak, nefse daha ağır gelir.
Nefsi daha çok ezer, zayıflatır. İbadetler, nefsi zayıflatmak, kırmak için
emrolundu. Çünkü nefis, insanın da, Allahın da düşmanıdır. Onu zayıflatarak
azmasını önlemek lazımdır. Fakat, büsbütün öldürülmez, çünkü, bedenin
hizmetçisidir. Zayıf, hasta, sıkışık hâlde olan kimsenin, ibadetlerinde,
işlerinde azimet yolunu terk etmesi, ruhsat yolu ile yapması lazımdır. Kendi
mezhebinin ruhsat yolu ile yapması da güç olursa, diğer üç mezhepten birini
taklit ederek yapması caiz olur.
Sual: Deli olan veya 24 saat baygın kalan bir kimse,
daha sonra kılamadığı namazları kaza eder mi?
Cevap: Deli olan veya bayılan kimse, yirmidört saatte
ayılamazsa, iyi olunca, namazlarını kaza etmez. İçki, afyon, ilaç ile aklı
giden kimse, kılamadığı her namazı kaza eder.