13/02/2023 Pazartesi Köşe yazarı O.Ü
Kâr haddi koymak
Sual: Dinimizde belli bir kâr haddi var mıdır, satılan mallara sınırlama getirilebilir mi?
Cevap: Konu
ile alakalı olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Enes bin Mâlik hazretleri nakleder ki, Medîne-i münevverede,
pahalılık oldu. Ya Resulallah! Fiyatlar yükseliyor. Bize kâr haddi koyunuz
denildi. (Fiyatları koyan Allahü teâlâdır. Rızkı genişleten,
daraltan, gönderen yalnız Odur. Ben, Allahü teâlâdan bereket isterim) buyurdu.
Dürr-ül-muhtârdaki hadis-i şerifte; (Kâr haddi koymayınız! Fiyat koyan,
Allahü teâlâdır) buyurdu. Esnafın hepsi fiyatları, fahiş
olarak yani mal oluş fiyatının iki misline çıkardığı, arttırdığı, millete zarar
ve zulüm hâline geldiği zaman, hükûmetin, tüccarlara danışarak uygun bir narh,
kâr haddi koyması caiz olur.”
Hükûmetin koyduğu bu fiyata uymak vaciptir. Bunun gibi, adaleti,
milletin haklarını, hürriyetlerini koruyan kanunlara uymak lazımdır. Bunları
korumak için, hükûmete yardımcı olmalı, mal, vergi kaçakçılığı yapmamalıdır.
Gayr-i müslim hükûmetlerin kanunlarına da karşı gelmemelidir.
Sual:
Vakıf olarak yapılmış bir bina, eskimiş ve kullanılamaz duruma gelmiş ise, bu
binanın malzemelerini başka yerde kullanmanın mahzuru olur mu?
Cevap: Vakıf
olarak yapılan cami, bina harab olunca, işe yaramayan parçaları satılıp, kendi
tamirine, tamiri mümkün değilse, yakın bulunan bir vakıf binanın
tamirine, onun ihtiyacına sarf edilir. Başka bir yere sarf edilemez.
Sual:
Bir kimse, dükkânınıda, mağazasında mallarını satarken, salevat ve benzeri
tesbihleri söylemesi, dinimiz açısından uygun olur mu?
Cevap: Konu
ile alakalı olarak İhtiyâr kitabında deniyor ki:
“Tesbih, tahmid, tekbir, Kur’ân-ı kerim, hadis-i şerif ve fıkıh
kitabı okumak sevaptır. Ahzâb suresinin 35. âyetinde mealen; (Allahı
çok zikreden erkeklerin ve kadınların günahları affolur ve çok sevap verilir) buyuruldu.
Tüccarın, malını müşteriye gösterirken, bunları okuması ve kelime-i tevhid,
salevat okuması günahtır. Bunları, para kazanmaya alet etmek olur.”
Sual:
Abdest alırken, yıkanacak uzuvları kaç kerre yıkamalıdır?
Cevap: Abdest alırken, yıkanacak yerleri, üç kerre su dökmek değil, üç kerre tam yıkamak sünnettir. Üçten fazla yıkamak mekruhtur. Üçü sayarken şaşırırsa, üç yapar. Fazla oldu ise, mekruh olmaz.