13/11/2022 Pazar Köşe yazarı O.Ü
İnsanların ayıplamalarına karşı
Sual: İnsanların
kötülemelerine, ayıplamalarına karşı ne yapmalı, nasıl bir yol takip etmelidir?
Cevap: İnsanların
kötülemelerinden ve ayıplamalarından korkmaya karşı ilaç olarak şöyle
düşünmelidir:
Kötülemeleri doğru ise, ayıplarımı bana bildirmiş oluyorlar.
Bunları yapmamaya karar verdim demeli, böyle kötülemelerden ferahlık
duymalıdır. Onlara teşekkür etmelidir. Hasen-i Basrî hazretlerine, birisinin
kendisini gıybet ettiğini haber verdiler. Ona bir tabak helva gönderip;
“Sevaplarını bana hediye ettiğini işittim. Karşılık olarak bu
tatlıyı gönderiyorum” dedi. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretlerine de, birisinin
kendisini gıybet ettiğini söylediler. Ona bir kese altın gönderip;
“Bize verdiği sevapları arttırırsa, biz de karşılığını
arttırırız” dedi.
Yapılan kötüleme yalan, iftira ise, zararı söyleyene olur. Onun
sevapları bana verilir. Benim günahlarım, ona yüklenir demelidir. İftira etmek,
nemmamlık yapmak, gıybet etmekten daha fenadırlar. Nemime, Müslümanlar arasında
söz taşımaktır.
Bir kimsenin düşmanlarının kendisine karşı kullandıkları
kelimeler, insana ayıplarını tanıtmaya yarar. Çünkü düşman, insanın ayıplarını
arayıp, yüzüne çarpar. İyi arkadaşlar ise, insanın ayıplarını pek görmezler.
Birisi İbrâhîm Edhem hazretlerine, ayıbını, kusurunu bildirmesi için
yalvarınca;
“Seni dost edindim. Her hâlin, hareketlerin, bana güzel
görünüyor. Ayıbını başkalarına sor” dedi.
Başkasında bir ayıp görünce, bunu kendinde aramak, kendinde
bulursa, bundan kurtulmaya çalışmak da, kötü huyların ilaçlarındandır.
(Mümin
müminin aynasıdır) hadis-i şerifinin manası budur. Yani,
başkasının ayıplarında, kendi ayıplarını görür. İsâ aleyhisselâma;
-Bu güzel
ahlakını kimden öğrendin dediklerinde;
-Bir
kimseden öğrenmedim. İnsanlara baktım. Hoşuma gitmeyen huylarından ictinab ettim,
sakındım. Beğendiklerimi ben de yaptım, buyurdu.
Lokman Hakîm'e;
-Edebi kimden öğrendin? dediklerinde;
-Edepsizden! dedi...
Selef-i sâlihînin, Eshâb-ı kirâmın, velîlerin hayat hikâyelerini okumak
da, iyi huylu olmaya sebep olur.
Sual:
Bir şey söylemek veya yapmakla iman gidebilir mi?
Cevap: Bir Müslüman, imanın yok olmasına sebep olacağı söz birliği ile bildirilmiş olan şeyleri istekle, bilerek söyler veya yaparsa, imanı gider.