24/02/2023 Cuma Köşe yazarı A.D

Bugünlerde "Depremde vefat edenler şehit mi?" suali çok soruluyor…

Elbette herkes şehit olamaz. Şehit olmak veya şehitlik sevabına kavuşabilmek için Müslüman olmak şarttır. Müslüman bir kimse, çok günahkâr olsa da mazlum olarak öldürülse, şehit olur.

Şehitler de çeşit çeşittir. Çok günahkâr biri ile salih birinin şehitliği arasında çok fark vardır. Savaşta öldürülen şehit ile attan düşüp ölen şehit arasında çok fark vardır. İslam’ın beş şartından sonra ibadetlerin en üstünü cihaddır. Cihadda ölen şehidin, kul haklarından başka bütün günahları affolur. Cihadda ve hac yolunda ve hudut boyunda nöbette ölenlere, Kıyamete kadar, bu ibadetlerin sevabı devamlı verilir. Her biri Kıyamette yetmiş kişiye şefaat eder.

Üç türlü şehit vardır: 1- Tam şehit. 2- Dünya şehidi. 3- Ahiret şehidi... Savaşta düşman, barışta eşkıya tarafından öldürülenler, "tam şehit" olur. Dünya menfaati için harpte ölenler, "dünya şehidi" olur. "Ahiret şehidi" çoktur. İlim öğrenirken, abdestli iken ölenler gibi...

Şehitlik çeşitleri hakkında hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(5 vakit namaz kılana, her gün için bin şehit sevabı verilir.) [Tergib-i Hadimi]
(İlim öğrenirken ölen şehittir.) [Hatib]
(Allahü teâlâdan, ihlasla şehitlik isteyen, yatağında ölse de şehit olur.) [Müslim]
(Âşık olup, aşkını gizleyip ve iffetini koruyup ölen şehit olur.) [Hakim]
(Suda boğulan, yangında ölen, garip, kimsesiz olarak ölen, zehirli hayvan sokarak ölen, iç hastalıklarından ölen, duvar ve enkaz altında kalarak ölen, kocasını kıskandığını gizleyen kadın, kendinin, din kardeşinin ve komşunun malını savunurken öldürülen, emr-i maruf ve nehy-i münker yaparken öldürülen kimse şehittir.) [İbni Asakir]

Muteber kitaplarda bildirildiğine göre şu bildirilenler de şehittir:
"Allahü teâlânın emirlerine uygun ticaret yapanlar." (Tirmizi)
"Dinini öğrenmek, öğretmek ve yaymakta iken ölenler." (İbni Asakir)
"Devamlı olarak müdara edenler, insanlarla iyi geçinenler." (Deylemi)
"Gıda maddelerini ucuza satanlar." (Deylemi)
"Sara hastalığından, taundan [vebadan], koleradan, veremden, zatülcenbden, sari hastalıklardan, şiddetli öksürükten, ishalden ve bazı iç hastalıklardan ölenler." (S. Ebediyye)
"Peygamber efendimize günde yüz kere salevat getirenler." (Taberani)
"Namazını kılan ve altmış yaşını geçen bir Müslüman, şehit olarak ölür. Ama hanımlar için yaş haddi yok; namazını kılar, tesettüre riayet eder, iffetini korursa, hangi yaşta ölürse ölsün, şehittir." (Cennet Yolu İlmihali)