Faydalı ilim, sâlih amel ve güzel ahlâk...

04/06/2019 Salı Köşe yazarı V.T

İlmihâlini öğrenmek herkese farz-ı ayndır. Çalışıp bunları öğrenmelidir.

 

Karaçelebizâde Abdülazîz Efendi Otuzüçüncü Osmanlı Şeyhülislâmıdır. 1000 (m. 1591) senesinde İstanbul’da doğdu. 1068 (m. 1658) senesinde Bursa’da vefât etti. Buyurdu ki:

İlmihâlini öğrenmek herkese farz-ı ayndır. Çalışıp bunları öğrenmelidir. Öğrendikleri ile amel etmelidir. Ehl-i sünnet mezhebini ve itikâd bilgilerini ehlinden öğrenip itikâd etmek, imânı olan herkese farzdır. Bu ilmi öğrenmelidir. Câhil kalmamalıdır. Çünkü dînin emirlerine uymayan itikâdın zararı büyüktür. Özellikle zamanımızda bid’atler yayıldı. Ehl-i sünnet i’tikâdını bilenler azaldı. Cahillik bütün dünyayı kapladı. Ehl-i sünnete uygun i’tikâd ettikten sonra, kötü huy ve ahlâklardan sakınacak kadar ilmi, güzel ahlâk ile ahlâklanacak kadar bilgisi olmak, erkek olsun kadın olsun bütün müminlere farzdır.

İlim kadar büyük bir şey yoktur, öğrenmesi ve öğretmesi kadar büyük ibâdet yoktur. Çalışıp, faydalı ilim, sâlih amel ve güzel ahlâk sahibi olmalıdır. Tirmizî, İbn-i Abbâs’dan bildirdi ki: Resûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) bir kimseye nasihat edip buyurdu ki: “Beş şeyden önce beş şeyin kıymetini bil. İhtiyârlık gelmeden önce gençliğin kıymetini bil.” Zîrâ her kemâl gençlikte elde edilir, ilim ve amel gibi. Bedenin kuvveti kemâlde iken, tâat ve ilim kazanılır, ihtiyârlık zamanında zayıflık, hastalık ve dermansızlık bulunduğundan ibâdet için kudreti olmaz, pişmanlıktan başka elinden bir şey gelmez. “Hastalıktan önce sıhhatinin kıymetini bil.” Sıhhat ve afiyet zamanını nimet bilip, ilmi ve ameli çok yap. Çünkü hastalık bunlara mâni olur. “Fakirlikten önce zenginliğin kıymetini bil.” Malın ile iyilik edip, mal ile ibâdet eyle. Böylece âhırette çok sevap ve ecir bulursun. “Meşgûliyetten önce, boş vaktinin kıymetini bil.” Boş vakitlerinde din ilimlerini öğrenmeye ve sâlih ameller etmeye uğraş. Çoluk-çocuk ve diğer işler seni meşgul etmeden önce, marifet ve kemâle ve sâlih amelleri işlemeğe gayret et. Hadîs-i şerîfte; “İki büyük nimet vardır ki, onlarda çok kimseler aldanmıştır. O nimetlerin kıymetini bilmezler. Biri beden sıhhati, diğeri boş vakti olduğu zamandır” buyuruldu. Bu iki nimet elden çıkınca, bunları ilme ve amele vermediklerine pişman olurlar. Nitekim diğer bir hadîs-i şerîfte; “Cennette bulunanlar, dünyâda iken, ibâdet ve hayırlı bir iş yapmadıkları zamandan başkasına acımazlar” buyuruldu.