Zellet-ül-kâri "yanlış okumak"

08/02/2020 Cumartesi Köşe yazarı O.Ü

Namazı bozanlardan birisi de Zellet-ül-kâri yani yanlış okumaktır.

 

Sual: Namazı bozanlardan birisinin de zellet-ül-kâri olduğu ktitaplarda yazılıdır. Zellet-ül-kâri ne demektir, nerelerde ve nasıl olur?

Cevap: Namazı bozanlardan birisi de Zellet-ül-kâri yani yanlış okumaktır. Yanlış okumaktaki hata, dört şekilde olabilir:

Birinci şekli; irâbda hatadır ki, harekelerde ve sükunda olur. Mesela şeddeyi hafif okumak veya medleri yani uzatılacakları kısa okumak yahut bunların aksini yapmaktır.

İkinci şekildeki hata ise harflerde olur. Harfin yerini değiştirmek veya kelimeye harf ilave etmek yahut harf azaltmaktır veya harfi ileri geri almaktır.

Üçüncü hata; kelimelerde ve cümlelerde olur.

Dördüncü hata vakıf yani duraklarda ve vasıl yani geçişlerde hata olur. Durulacak yerde durulmaz geçilir, geçilecek yerde de durulur. Bu dördüncü şekil hatada, mana değişse de, bozulmaz.

İlk üç şekilde, manayı değiştirip, küfre sebep olacak mana hasıl olursa, namazı bozar. Yalnız, cümlenin yerini değiştirdiği zaman, arada durursa, bozmaz. Hasıl olan mana küfre sebep olmazsa, Kur’ân-ı kerimde benzeri yoksa, namaz yine bozulur. Gurâb yerine gubâr demek, Rabbinnâs yerine Rabinâs demek, zallelnâ yerine zalelnâ demek, emmâretün yerine emâretün demek ve (amile salihan ve kefere fe lehüm ecrühüm) diyerek ve kefere kelimesini eklemek ve mesânî yerine mesânîne demek, essırâtallezîne demek ve bir kavle göre, iyyâ kena'büdü demek yani bir kelimeyi ayırıp, ikinci kelimeye birleşdirmek, ve mâ halekazzekere derken ve’yi unutmak, hepsi bozar. Manasız olur ve Kur’ân-ı kerimde benzeri bulunmazsa, yine bozar. Serâir yerine, serâil demek, halaknâ yerine, laknâ demek, ce'alnâ yerine alnâ demek gibi. Benzeri bulunursa da, mana başka ise, imam-ı Ebu Yusuf bozulmaz dedi. Tarafeyn yani İmam-ı a'zam ile imam-ı Muhammed ise, bozulur dedi. Fetva da böyledir. Benzeri bulunmaz, manası değişmezse, aksini söylediler. Fetva, Tarafeynin sözünedir. Meselâ, ihdinelsırâta deyince ve Rabilâlemin ve iyâke deyince ve yâ mâlik yerine yâ mâli deyince, teâlâ ceddü Rabbinâ derken teâl deyince bozulmaz. Ehad yerine ehat deyince bozulur. [Bezzâziyye]

            ***

Sual: Namaz kılarken namazın içindeki sünnetleri terk etmenin hükmü nedir?

Cevap: Namaz kılarken namazın sünnetlerinden birini terk etmek mekruhtur.