İgnace Goldziher ve Leone Caetani'ye reddiyeler

22/04/2019 Pazartesi Köşe yazarı R.A

Tertip heyetinde olduğu İslâm Ansiklopedisinin çeşitli maddelerine bakılınca, Goldziher’in nasıl garazkâr bir insan olduğu açıkça görülür.

 

Geçen haftaki makâlelerimizde kendisinden bahsettiğimiz İgnace Goldziher hakkında, “…Louis Massignon, Goldziher’in şarkiyâtçıların gözünde İslâmî araştırmaların tartışılmaz üstâdı olduğunu ve kendilerinin üzerinde geniş çapta etkilerinin bulunduğunu söylemiş, Theodor Nöldeke, onu Wellhausen ile birlikte dehâ olarak kabul etmiş, Arap İlâhiyatı ve felsefesi alanında rakîbinin bulunmadığını ileri sürmüştür.

Zâkir Kâdirî (Ugan), Mehmed Fuad Köprülü ve İsmâîl Hâmî Dânişmend gibi bazı Türk ilim adamları da, onun İslâm araştırmaları alanında yüksek bir mevkiye sahip bulunduğunu ifâde etmişlerdir… Zekî Velîdî Togan da, Goldziher’in İslâmî ilimler alanında müstesnâ bir yere sâhip olduğu kanâatindedir…”

1965-1968 yıllarında, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi’nde, Usûl-i Tefsîr, Tefsîr, Usûl-i Hadîs ve Hadîs derslerimize giren, 15 dil bilen Saraybosnalı hocamız Prof. Muhammed Tayyib Okiç, Goldziher’in, hadîsin mâhiyeti hakkında en etraflı mâlumatı veren bir müsteşrik olduğunu, mümkün mertebe kendisini tarafsız göstermeye çalıştığını belirtmiştir.

Mustafâ es-Sibâî, “es-Sünne ve mekânetühâ fi’t-Teşrîı’l-İslâmî” adlı eserinde, Mustafâ el-A’zamî de, “Dirâsât fi’l-Hadîsi’n-Nebevî” isimli kitâbında, Goldziher’i ciddî olarak tenkit etmişler, onun pekçok yanlışını ortaya koymuşlardır. Onun, İslâmiyete nasıl iftiralar attığını, Sevgili Peygamberimizi, Sahâbe-i kirâmı ve sonraki hadîs âlimlerini nasıl tenkit ettiğini anlamak için, Muhammedanische Studien (I-II) adlı eserinin birkaç cümlesini okumak kâfidir.

Bu eserin 2. cildi 1952’de Paris’te L. Bercher tarafından “Etudes sur la tradition İslamique” adıyla Fransızca’ya; London 1971, Chicago 1973’te ise İngilizce’ye çevrilmiştir.

Tûnus Zeytûne Üniversitesi Şerîat ve Usûlüddin Fakültesi’nde Muhsin Abdünnâzır tarafından, “Dirâsâtü Goldziher fi’s-sünne ve mekânetühe’l-ilmiyye=Goldziher’in Sünnet Hakkındaki Araştırmaları ve İlmî Değeri” adlı bir doktora tezi hazırlanmış, 922 sayfa tutan tezin ilk 400 sayfasında, eserin bu cildinin Arapça tercümesi de verilmiştir. Bu kitap, Türkçeye de çevrilmiştir.

Goldziher’in de tertip heyetinde olduğu İslâm Ansiklopedisinin çeşitli maddelerine bakılınca, onun nasıl garazkâr bir insan olduğu açıkça görülür. [Almanca, Arapça, Fransızca, İngilizce ve Türkçe nüshalarından herhangi birine bakılabilir.]

1869’da, Roma-İtalya’da doğup 1935’te  Vancouver-Kanada’da ölen, İtalyan bir ilim adamı, siyâsetçi ve Orta Doğu târihçisi olan Sermoneta Dükü Leone Caetani var. Hüseyin Câhit Yalçın, onun “Annali dell’Islam”ını, Cumhûriyetin başlarında, “İslâm Târihi” adıyla Türkçeye tercüme ederek, bütün cumhûriyet aydınlarının zehirlenmelerine sebep olmuştur.

[Ona yazılan bazı cevaplara, reddiyyelere inşallah yarın temas edelim.]