07/05/2024 Salı Köşe yazarı O.Ü
Kâr haddi koymak
Sual: Dinimizde belli bir kâr haddi var mıdır, satılan mallara sınırlama getirilebilir mi?
Cevap: Konu ile alakalı
olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Enes bin Mâlik hazretleri nakleder ki; Medîne-i
münevverede, pahalılık oldu. Ya Resulallah! Fiyatlar yükseliyor. Bize kâr
haddi koyunuz denildi. (Fiyatları koyan Allahü teâlâdır. Rızkı
genişleten, daraltan, gönderen yalnız Odur. Ben, Allahü teâlâdan bereket
isterim) buyurdu. Dürr-ül-muhtârdaki hadis-i şerifte; (Kâr
haddi koymayınız! Fiyat koyan, Allahü teâlâdır) buyurdu. Esnafın hepsi
fiyatları, fahiş olarak yani mal oluş fiyatının iki misline çıkardığı,
arttırdığı, millete zarar ve zulüm hâline geldiği zaman, hükûmetin, tüccarlara
danışarak uygun bir narh, kâr haddi koyması caiz olur.”
Hükûmetin koyduğu bu fiyata uymak vaciptir. Bunun
gibi, adaleti, milletin haklarını, hürriyetlerini koruyan kanunlara uymak
lazımdır. Bunları korumak için, hükûmete yardımcı olmalı, mal, vergi
kaçakçılığı yapmamalıdır. Gayr-i müslim hükûmetlerin kanunlarına da karşı
gelmemelidir.
Sual: Vakıf olarak yapılmış bir bina, eskimiş ve
kullanılamaz duruma gelmiş ise, bu binanın malzemelerini başka yerde
kullanmanın mahzuru olur mu?
Cevap: Vakıf olarak
yapılan cami, bina harab olunca, işe yaramayan parçaları satılıp, kendi
tamirine, tamiri mümkün değilse, yakın bulunan bir vakıf binanın
tamirine, onun ihtiyacına sarf edilir. Başka bir yere sarf edilemez.
Sual: Bir kimse, dükkânınıda, mağazasında mallarını
satarken, salevat ve benzeri tesbihleri söylemesi, dinimiz açısından uygun olur
mu?
Cevap: Konu ile alakalı
olarak İhtiyâr kitabında deniyor ki:
“Tesbih, tahmid, tekbir, Kur’ân-ı kerim, hadis-i şerif
ve fıkıh kitabı okumak sevaptır. Ahzâb suresinin 35. âyetinde mealen; (Allahı
çok zikreden erkeklerin ve kadınların günahları affolur ve çok sevap verilir) buyuruldu.
Tüccarın, malını müşteriye gösterirken, bunları okuması ve Kelime-i tevhid,
salevat okuması günahtır. Bunları, para kazanmaya alet etmek olur.”
Sual: Abdest alırken, yıkanacak uzuvları kaç kerre
yıkamalıdır?
Cevap: Abdest alırken, yıkanacak yerleri, üç kerre su
dökmek değil, üç kerre tam yıkamak sünnettir. Üçten fazla yıkamak mekruhtur.
Üçü sayarken şaşırırsa, üç yapar. Fazla oldu ise, mekruh olmaz.