12/01/2022 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü
Zaruret hâlinde faizle para almak!
Zaruret olmadıkça,
hiçbir sebep ile ödünç para alıp faiz ödemek caiz değildir.
Sual: Zaruret hâlinde
faizle para alınacağını söyleyenler oluyor. Dinimizde böyle bir hüküm var mıdır
eğer varsa bu zaruret nedir, neleri içine almaktadır?
Cevap: Hiçbir
memlekette, hiçbir kimseden, bankadan ve kooperatiften, zaruret olmadıkça,
hiçbir sebep ile ödünç para alıp faiz ödemek caiz değildir. Zaruret başkadır,
ihtiyaç başkadır. Zaruret, kendinin veya nafakası lazım olanların aç, susuz,
çıplak veya sokakta kalarak hasta olması demektir. Zaruret olunca, yani ölümden
veya hastalıkla, bir uzvun yok olmasından korku olunca, helal yollardan,
faizsiz olarak, zaruretin giderilmesine çalışılır. Helal yol bulunamazsa,
faizle ödünç alınıp, bununla zaruret giderilir ise de, sonra, ihtiyaçtan fazla
bir şeye para sarf etmeyip, borcunu bir an önce ödeyerek faizden kurtulması
farzdır. Bahr kitabında; “Muhtaç olanın faiz ile borç alması caizdir”
denmektedir.
Sual: Bir kimse, ev
almak için faizle para alabilir mi?
Cevap: Kira ile ev
tutmak varken, ev satın almak zaruret değildir. Ticaret, sanat için sermaye
bulmak da zaruret değildir. Zaruret hâlinde olana da faiz ile ödünç vermenin
haram olduğu Eşbâhda bildirilmektedir. Haramdan kurtulmak için, muhtaç olan
kimseye muâmele ve îne yolları ile ödünç verilir, denilmiştir. Böyle, farzı
yapmamaktan veya haram işlemekten kurtuluş yolu aramaya da Hîle-i şer'ıyye
denir.
Sual: İmamlık,
müezzinlik yapanların, yaptıkları bu hizmet karşılığında ücret alabilir mi?
Cevap: Ezan okumak,
imamlık yapmak, Kur’ân-ı kerim ve mevlid okumak, din bilgisi öğretmek için
ücret almak caiz değil ise de, imamlık, müezzinlik ve ilim öğretmek için almaya
izin verilmiştir. Haram işler için ücret almak caiz değildir.
Sual: Ekmeği sayı ile
ödünç almak uygun olur mu?
Cevap: Eti tartarak,
ekmeği tartarak veya sayarak ödünç vermek ve almak caizdir.
Sual: Birisinden ödünç
bir şey istemek için, bir başkasını vekil etmek uygun olur mu?
Cevap: Ödünç verilecek
parayı veya malı almak için, bir başkası vekil edilebilir. Ancak birisinden
ödünç bir şey istemek için vekil olunmaz.
Sual: Malı, parası
olduğu hâlde borcu ödemeyi geciktirmek günah olur mu?
Cevap: Malı, parası olduğu hâlde, borcu az olan kimsenin dahi, bu borcunu geciktirmesi, ödememesi haram olur.