25/04/2024 Perşembe Köşe yazarı O.Ü
İnsanların ayıplamalarına karşı
Sual: İnsanların kötülemelerine, ayıplamalarına karşı ne yapmalı, nasıl bir yol takip etmelidir?
Cevap: İnsanların
kötülemelerinden ve ayıplamalarından korkmaya karşı ilaç olarak şöyle
düşünmelidir:
“Kötülemeleri doğru ise, ayıplarımı bana bildirmiş
oluyorlar. Bunları yapmamaya karar verdim demeli, böyle kötülemelerden ferahlık
duymalıdır. Onlara teşekkür etmelidir. Hasen-i Basrî hazretlerine, birisinin
kendisini gıybet ettiğini haber verdiler. Ona bir tabak helva gönderip;
“Sevaplarını bana hediye ettiğini işittim. Karşılık olarak
bu tatlıyı gönderiyorum” dedi. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretlerine de,
birisinin kendisini gıybet ettiğini söylediler. Ona bir kese altın gönderip;
“Bize verdiği sevapları arttırırsa, biz de karşılığını
arttırırız” dedi.
Yapılan kötüleme yalan, iftira ise, zararı söyleyene
olur. Onun sevapları bana verilir. Benim günahlarım, ona yüklenir demelidir.
İftira etmek, nemmamlık yapmak, gıybet etmekten daha fenadırlar. Nemime,
Müslümanlar arasında söz taşımaktır.
Bir kimsenin düşmanlarının kendisine karşı
kullandıkları kelimeler, insana ayıplarını tanıtmaya yarar. Çünkü düşman,
insanın ayıplarını arayıp, yüzüne çarpar. İyi arkadaşlar ise, insanın
ayıplarını pek görmezler. Birisi İbrâhîm Edhem hazretlerine, ayıbını, kusurunu
bildirmesi için yalvarınca;
“Seni dost edindim. Her hâlin, hareketlerin, bana
güzel görünüyor. Ayıbını başkalarına sor” dedi.
Başkasında bir ayıp görünce, bunu kendinde aramak,
kendinde bulursa, bundan kurtulmaya çalışmak da, kötü huyların ilaçlarındandır.
(Mümin müminin aynasıdır) hadis-i
şerifinin manası budur. Yani, başkasının ayıplarında, kendi ayıplarını görür.
İsâ aleyhisselâma;
-Bu güzel ahlakını kimden öğrendin
dediklerinde;
-Bir kimseden öğrenmedim. İnsanlara baktım. Hoşuma
gitmeyen huylarından ictinab ettim, sakındım. Beğendiklerimi ben de
yaptım, buyurdu. Lokman Hakîm'e;
-Edebi kimden öğrendin dediklerinde;
-Edepsizden! dedi.
Selef-i sâlihînin, Eshâb-ı kirâmın, velîlerin
hayat hikâyelerini okumak da, iyi huylu olmaya sebep olur.
Sual: Bir şey söylemek veya yapmakla iman gidebilir
mi?
Cevap: Bir Müslüman, imanın yok olmasına sebep olacağı
söz birliği ile bildirilmiş olan şeyleri istekle, bilerek söyler veya yaparsa,
imanı gider.