Nefsi ıslah, nafilelerin en faydalısıdır…
01/01/2023 Pazar Köşe yazarı V.T
Abdülcelîl Çelebi, Mevleviyye tarikatının Mısır'da yetişen
büyüklerinden olup on yedinci yüzyılda yaşamıştır. Babası Mevlevî şeyhlerinden
Çelebi Alâüddîn Efendidir. Küçük yaştan itibaren babasından zahiri ilimleri
öğrendi. Sonra dergâhta bir köşeye çekilip devamlı tasavvuf büyüklerinin
eserlerini okuyup mütalaa etmekle vakit geçirdi.
Abdülcelîl Çelebi bir gün dergâha gelip Mevlevi tarikatında
talebe olmak isteyen bir kişiyi, terbiye için bin bir gün mutfak hizmeti
yapmakla vazifelendirdi. Bunun hikmeti sorulduğunda; "İnsan, yaratılış
icabı, kendisine hizmet edilmesini sever ve bunu ister. Bu sebeple başkasına
hizmet etmek, insanın burnunu yere sürtmekte, nefsinin isteklerini ve gururunu
kırmakta, kötü sıfatları huyları gidermekte çok tesirlidir. Nefsi ıslah etmek
nafilelerin en faydalısıdır. Talebeleri terbiyede başka hizmetlerin değil de,
yemek pişirme hizmetinin olmasına gelince, bunun sebebi şudur: Hayvani ve
nebati gıdalar, pişirmekle lezzetli olur, kıvama gelir. Talebe de, yemeklerin
pişerek lezzetlenmesinden olgunlaşmasından ibret alır. O da yemek gibi oluncaya
kadar, nefsini pişirmeye, manevi gıdasını elde etmeye çalışır. Bu çalışması ile
günden güne manen ilerler. İşte, talebeleri terbiyede yemek pişirme hizmetinin
seçilmesinin hikmeti onları terbiye ve manen ilerlemelerini temin etmektir.
Talebe bu müddet içerisinde bahsedilen hâllere kavuşamazsa, onun işi zordur.
Artık hocası ya salıverir, ya ona seyahati emreder. Yahut orta dereceli
talebelerden birinin gözetimine bırakır." buyurdu.
Abdülcelîl Çelebi, talebeleri ile beraber Nil Nehri’nin kenarına gitmişti.
Orada oturup sohbet ediyordu. Bu sırada Abdülcelîl Efendi’ye, Nil Nehri’nin
suyunun azlığından dolayı ileride kıtlık ve pahalılık olabileceği endişesinden
bahsedildi. Bunun üzerine Çelebi Abdülcelil, talebelerinden birisine bir kaside
okumasını emretti. Kaside okunurken dinleyenlerde coşma hâlleri görüldü. Bu
sırada Çelebi Abdülcelîl Efendi; "Ey Nil! Sen de şu âşıklar gibi
coş." dedi. Allahü teâlânın izni ile Nil'in suyu yavaş yavaş artmaya
başladı. Etrafına taşacağı sırada; "Yeter!" buyurması ile yükselmesi
durdu.
Abdülcelîl Çelebi yirmi sene kadar insanlara Allahü teâlânın emir ve
yasaklarını anlattı ve onları terbiye etmeye çalıştı. Çelebi Abdülcemîl Efendi,
onun terbiyesinde yetişip, evliyalık derecesine ulaşınca, icazet vererek yerine
geçirdi. Sıla-i rahm için memleketine gitmek üzere bütün talebeleri ve
sevdikleri ile helalleştikten bir süre sonra vefat etti.
