Tadil-i erkana dikkat etmemenin zararları
23/12/2018 Pazar Köşe yazarı S.K
Namazda, rüku ve secdelerde, kavmede ve celsede, bütün aza hareketsiz kaldıktan sonra bir 'sübhanallah' diyecek kadar durmaya "Tadil-i erkan" denir.
Peygamber efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) bir gün Eshâb-ı kirâmına sorarak;
(Hırsızların büyüğü kimdir bilir misiniz?) buyurdu. "Bilmiyoruz, siz buyurun!" dediklerinde;
(Hırsızların büyüğü, namazından çalandır ki, namazın erkanını tamam yapmaz!) buyurdu.
Bu hırsızlıktan da sakınmalıdır. Niyeti doğru yapmalıdır. Kıraati doğru okumalıdır. Rükuu, secdeleri, (Kavme)yi [yani rükudan kalkıp dikilmeyi] ve (Celse)yi [yani, iki secde arasında oturmayı] , itmînân [yani tumânînet] ile yapmalıdır. Böyle yapmayanlar, hırsızlardan olur ve çok azaplara yakalanır.
O hâlde namaz kılarken tadil-i erkana dikkat etmelidir. Tadil-i erkan, namazda, rüku ve secdelerde, kavmede ve celsede, bütün aza tumânînet bulduktan yani hareketsiz kaldıktan sonra, bir 'sübhanallah' diyecek kadar durmaya denir. Hanefi âlimlerinin çoğu buna vacip demiştir. Namazın vaciplerinden birini yapmamak namazı bozmaz, günah olur. Namazın vaciplerinden birini bilerek terk eden kimsenin o namazı tekrar kılması vaciptir. Tekrar kılmazsa günahkâr olur. Vaciplerden birini unutarak yapmayan secde-i sehiv yapar. İmam-ı Ebu Yusuf, İmam-ı Şafii ve İmam-ı Malik hazretleri tadil-i erkana farz demişlerdir.
Tadil-i erkana dikkat etmemenin pek çok zararı vardır. Mızraklı İlmihâl’de tadil-i erkana dikkat etmemenin yirmi dört zararı bildirilmiştir. Osmanlı sultanları, Mızraklı İlmihâl'i, Türklerin bulunduğu her yere göndermişlerdi. Kitabın asıl adı, "Miftâh-ul Cennet"tir. Yazarı Muhammed İznikî hazretleridir. 1480’de Edirne’de vefat etmiştir.
Büyük İslam âlimi Seyyid Abdülhakim Efendi (rahmetullahi aleyh), "Miftâh-ul Cennet İlmihâli’nin yazarı salih bir zattır. Okuyanlara faydalı olur" buyurmuştur. Mızraklı İlmihâl, Hakikat Kitabevi tarafından, İslam Ahlakı kitabının içinde neşredilmiştir.
Mızraklı İlmihâl’de bildirilen tadil-i erkânı terk etmenin yirmi dört zararından bazıları şunlardır:
Fakirliğe sebeb olur. Şahitliği makbul olmaz. Namaz kıldığı yer, kıyamet günü aleyhine şahitlik eder. Cahiller onu görüp, tadîl-i erkanı terk etmelerine sebep olur. Şeytanı sevindirmiş olur. Kendi nefsine zulmetmiş olur. Sağında ve solunda olan meleklere eziyet etmiş olur...
Hülasa, namazlarımızı, tadil-i erkan ile, farzlarına, vaciplerine, sünnetlerine ve müstehaplarına dikkat ederek kılmalıyız, bunlara riayet etmemek sebebiyle gelecek zararlardan korunmaya çalışmalıyız.
