12/09/2025 Cuma Köşe yazarı O.Ü
Muhammed aleyhisselamın örnek ahlakı
Sual: Peygamber efendimiz, her bakımdan üstün olduğu gibi, ahlaken de üstün değil midir?
Cevap: Allahü teâlâ,
sevgili Peygamberine verdiği iyilikleri, ihsanları sayarak, Onun mübârek
kalbini okşarken, kendine güzel huylar verdiğini, (Sen güzel huylu
olarak yaratıldın) mealindeki ayet-i kerime ile bildirmektedir.
Hazret-i Akreme;
“Abdullah ibni Abbas'tan işittim. Bu âyet-i kerimedeki
Huluk-ı azim yani güzel huylar, Kur’ân-ı kerimin bildirdiği ahlaktır”
buyuruyor. Hadâik-ul-hakâyık kitabında diyor ki:
“Âyet-i kerimede, (Sen huluk-ı azim üzeresin) buyuruldu.
Huluk-ı azim demek, Allahü teâlâ ile sır, gizli şeyleri bulunmak, insanlar
ile güzel huylu olmak demektir. Çok kimsenin Müslüman olmasına,
Resulullah Efendimizin güzel ahlakı sebep oldu.”
Muhammed aleyhisselamın bin mucizesi göründü, dost
düşman herkes de bunu söyledi. Bu kadar mucizelerin en kıymetlisi, edepli
olması ve güzel huyları idi. Kimyâ-i Se'âdet kitabında diyor ki:
“Ebû Sa'îd-i Hudrî hazretleri buyurdu ki, Resulullah
Efendimiz, hayvana ot verir, deveyi bağlardı. Evini süpürür, koyunun
sütünü sağardı. Ayakkabısının söküğünü diker, çamaşırını yamardı. Hizmetçisi
ile birlikte yer, hizmetçisi el değirmeni çekerken yorulunca, ona yardım
ederdi. Pazardan öteberi alıp torba içinde eve getirirdi. Fakirle, zenginle,
büyükle, küçükle karşılaşınca, önce selam verir, bunlarla müsafeha etmek için,
mübarek elini önce uzatırdı. Köleyi, efendiyi, beyi, siyahı ve beyazı bir
tutardı. Her kim olursa olsun, çağırılan yere giderdi. Önüne konulan şeyi, az
olsa da, hafif, aşağı görmezdi. Akşamdan sabaha ve sabahtan akşama yemek
bırakmazdı. Güzel huylu idi. İyilik etmesini severdi. Herkesle iyi geçinirdi.
Güler yüzlü, tatlı sözlü idi. Söylerken gülmez, üzüntülü görünürdü, fakat,
çatık kaşlı değildi. Aşağı gönüllü idi, fakat, alçak tabiatlı değildi. Heybetli
idi, yani saygı ve korku hasıl ederdi, fakat, kaba değildi, nazik idi. Cömert
idi, fakat, israf etmez, faydasız yere bir şey vermezdi. Herkese acırdı.
Mübarek başı hep önüne eğik idi. Kimseden bir şey beklemezdi. Saadet, huzur
isteyen, Onun gibi olmalıdır.”
Eshâb-ı kiramdan Enes bin Mâlik hazretleri
de; “Resulullah Efendimiz insanların en güzel huylusu idi” buyurmuştur.