17/10/2025 Cuma Köşe yazarı V.T
Sırattan geçemeyenler cehenneme düşecektir!
Herkes, kendi huyuna ve ameline bakarak, âhıretteki arkadaşının nasıl
olacağını anlayabilir...
Mahmûd bin Ahmed Hasîrî hazretleri Usûl, hadîs ve
Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. Buhârâ’nın Hasîr köyünde 546 (m. 1151)
yılında doğdu. Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerinin meşhûrlarından olan Kâdı
Hân’dan fıkıh ilmi öğrenen Hasirî, hocasının en ileri gelen talebelerinden
oldu. İcazet alarak Şam’a gitti. Nûriyye Medresesi’nde ders verdi. 636 (m.
1238) yılında Şam’da vefât etti. Buyurdu ki:
Evliyânın büyükleri buyuruyor ki: Peygamber
Efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) kıyâmetteki nimetlerden ve azaplardan
her ne haber verdi ise, onların hepsi insanın bu dünyâda kazandığı huyların,
ahlâkın ve amellerin sûretleridir. Oradaki görünüşleridir. Ahlâkta ve amelde
doğru yolda bulunmanın, oradaki sûreti, görünüşü de, sırat köprüsüdür denildi.
Dünyâda doğru yolda bulunanlar, İslâmiyetten ayrılmayanlar, orada sırat
köprüsünü, rüzgâr esmesi, şimşek çakması gibi çabuk geçecek, marifetler ve
olgunluklar Cennetlerine ve iyi amellerin bahçelerine kavuşacaklardır. Burada,
din yoluna uymakta gevşek davrananlar, orada sırat köprüsünü düşe kalka
geçeceklerdir. İslâmiyetin gösterdiği doğru itikâddan ve amellerden ayrılanlar,
sağa, sola sapanlar, sırattan geçemeyip Cehennem ateşine düşeceklerdir.
Kur’ân-ı kerîmde, Zuhruf sûresinin otuzaltıncı
âyetinde, “Nefsine uyarak, Allahü teâlânın dîninden yüz çevirenlere,
dünyâda bir şeytan musallat ederiz” buyuruluyor. Bu âyet-i kerîmeye
bakarak, bazı âlimler dedi ki: Hayır ve kemâl işleri yaptıran melekeyi,
bir melek hâsıl eder. Ortadan saptıran, kötülük yaptıran melekeyi de bir şeytan
hâsıl eder. İkisinden biri, kıyâmette o insana arkadaş olur. O hâlde herkes,
kendi huyuna ve ameline bakarak, âhıretteki arkadaşının nasıl olacağını
anlayabilir...
Orta yol deyince iki şey anlaşılır.
Birisi, herkesin anladığı gibi, bir şeyin tam ortasıdır. Dâirenin merkezi,
kutru böyledir, ikincisi, izâfî, takdîri orta olmaktır. Yani, belli bir şeyin
ortasıdır. O şeyin ortası olduğu için, her şeyin ortası olmak lâzım gelmez.
Ahlâk bilgisinde kullanılan, bu ikinci ortadır. Bunun için iyi huy, herkese
göre değişik olur. Hattâ, zamanla ve yerle de değişir. Birinde güzel olan bir
huy, başkasında iyi olmayabilir. Bir zamanda iyi denilen bir huy, başka zamanda
iyi olmayabilir. O hâlde iyi huy, tam ortada olmak değil, ortalamada olmaktır.
Kötü huy da, bu ortalamanın iki tarafına ayrılmaktır, “İşlerin en
iyisi, onların ortasıdır” hadîs-i şerîfi de bunu bildirmektedir.