19/06/2025 Perşembe Köşe yazarı V.T
"Kolay hesabı aradım, susmakta buldum..."
"Tasavvuf, insanı Allahü teâlâdan uzaklaştıran
şeylerin hepsini terk etmektir."
Ali bin Sehl hazretleri hadîs
âlimlerinden ve evliyânın büyüklerindendir. Cüneyd-i Bağdadî, Ebû Tûrâb Nahşebi
gibi büyük zatlarla görüştü. İran’da İsfehân’da doğdu. 261 (m. 874)’de orada
vefât etti. Cüneyd-i Bağdadî ile mektuplaşırlardı.
Ali bin Sehl hazretlerinin
rivâyet ettiği hadîs-i şerîfte, Peygamber Efendimiz (sallallahü aleyhi ve
sellem) Hazreti Enes bin Mâlik’e buyurdu ki:
“Zâlim de olsa, mazlûm da olsa,
kardeşine yardım et!” Enes bin Mâlik (radıyallahü anh) “Yâ Resûlallah! Kardeşim
mazlûm ise yardım ederim de, zâlim ise ona nasıl yardım edebilirim?” diye
sordu. Peygamber Efendimiz buyurdu ki: “Onu zulümden vazgeçirmen, senden ona
yardımdır.”
Ali bin Sehl buyurdu ki:
“Tasavvuf, insanı Allahü teâlâdan uzaklaştıran şeylerin hepsini terk etmektir.”
“Allahü teâlâyı hakkıyla tanıyan
O’ndan başkasında sükûn bulamaz.”
“Allahü teâlâya yaklaşmak, Allahü
teâlânın velî kulları hâriç, bütün mahlûklardan uzaklaşmaktır. Allahü teâlânın
velî kullarına yakınlık, insanı Allahü teâlâya yaklaştırır.”
“Ahmak olanların sana çok
iltifâtkâr davranması ve düşünmeden cevap vermesi seni aldatmasın.”
“Akıl ile beraber rûh, insanı
âhırete, nefsin hevâ ve hevesine muhalefet etmeye davet eder.”
“Allahü teâlâ hepimizi yaptığımız
iyi ameller ile gurûrlanmaktan muhafaza etsin.”
“Akıl ile hevâ (boş arzu, istek)
birbirinin zıddıdır. Aklın yardımcısı tevfîk (Allahü teâlânın yardımı), hevânın
dostu ise yardımsız bırakılmaktır. Nefs bu ikisinin (akıl ve hevânın)
arasındadır. Hangisi gâlib gelirse ona tâbi olur.”
“Zenginliği aradım. İlimde
buldum. Övülmeyi aradım. Fakîrlikte buldum. Afiyeti (günahsız olmayı) aradım,
zühdde (şüphelilere düşmek korkusuyla mübahların çoğunu terk etmekte) buldum.
Kolay hesabı aradım, susmakta buldum. Rahat aradım, vermekte, cömertlikte
buldum.”
“Kim kalbini anlayışlı kılarsa, o
kalb dünyâdan ve dünyâda olan şeylerden yüz çevirir. Kim kalbini cehâlette
bırakırsa, o kalb aldatıcı ve geçici zevklere tâbi olur.”
“Bir konuda tereddütte kalıp
doğrusunu kestiremediğiniz vakit, nefsin arzusuna aykırı olan hangisi ise onu
tercih edin. Çünkü işin doğrusu, nefsânî arzulara muhalefet etmektir.”
“Allahü teâlâ,
âriflerin gönüllerine ikramlarını yağmur gibi yağdırıyor. Arzu ettiklerini, en
kısa yoldan arzularına kavuşturuyor.”