21/01/2021 Perşembe Köşe yazarı V.T
Mubâhları aşırı kullanmak hastalıklara sebep olur!..
Nefis mubâhlarla doymaz. Mubâhları kullanmayı arttırdıkça, isteklerini
arttırır!..
Muhyiddîn Ahmed Dimaşkî hazretleri Şafiî fıkıh âlimidir. Şam’da doğdu.
Burada meşhur âlimlerden fıkıh ilmi tahsil ettikten sonra Mısır'a göç etti ve
Dimyat'a yerleşti. Önce Hanefî mezhebinde iken daha sonra Şafiî mezhebine
geçti. 814 (m. 1411)’de şehid oldu.
Bu mübarek zat buyurdu ki:
Resûlullah efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem), uzun bir hadis-i
şerifin sonunda buyurdu ki: (İnsanı felakete sürükleyen şeyler üçtür:
Hasîslik, nefse uymak, kendini beğenmek.)
İmâm-ı Gazâlî hazretleri buyurdu ki: Allahü teâlânın insana yardımına
mâni olan perdelerin en kötüsü, Ucubdur. Yâni ayıplarını görmeyip, ibâdetlerini
beğenmektir. İsâ aleyhisselâm buyurdu ki: (Ey havârîler! Rüzgâr, çok
ışıkları söndürmüştür. Ucub da, çok ibâdetleri söndürmüş, sevaplarını yok
etmiştir.)
Hadis-i şerifte, (Ümmetimin iki kötü huya yakalanmalarından çok korkuyorum.
Bunlar, nefse uymak ve ölümü unutup, dünya arkasında koşmaktır) buyuruldu.
Nefse uymak, İslâmiyete uymaya mâni olur. Ölümü unutmak, nefse uymaya sebep
olur. Diğer bir hadis-i şerifte, (Aklın alâmeti, nefse gâlib ve hâkim olmak ve
öldükten sonra lâzım olanları hazırlamaktır. Ahmaklık alâmeti, nefse uyup,
Allahtan af, merhamet beklemektir) buyuruldu.
Nefse uyup da, tevbe ve istiğfâr etmeden, af ve Cennet beklemek ahmaklık
olmaktadır. Sebebine yapışmadan bir şey beklemeye (Temennî) denir. Sebebine
yapıştıktan sonra, beklemeye (Recâ) denir. Temennî, insanı tembelliğe götürür.
Recâ ise, çalışmaya sebep olur. Nefsin sevdiği, istediği şeylere (Hevâ) denir.
Nefis, yaratılışında kötülükleri, zararlı şeyleri sevici ve isteyicidir. "Nefsinden
sakın dâim. Ona güvenme aslâ. Yetmiş şeytandan daha fazla düşmandır
sana" beyti, tâm yerinde söylenmiştir.
Nefsin, insanı haramlara ve mekruhlara sürüklemesinin zararları
meydandadır. İstekleri hep hayvânî arzulardır. Hayvânî arzular ise, hep
dünyadaki ihtiyaçlardır. İnsan bu arzuları peşinde olduğu kadar, âhiret
ihtiyaçlarını hazırlamakta geri kalır. Çok mühim olan bir şey de, nefis
mubâhlarla doymaz. Mubâhları kullanmayı arttırdıkça, isteklerini arttırır. Yine
de, doymaz. İnsanı haramlara sürükler.
Bundan başka, mubâhları aşırı kullanmak, elemlere, dertlere, hastalıklara sebep olur. Böyle insan, hep midesini, zevkini düşünür. Hasîs ve rezil olur.