25/06/2020 Perşembe Köşe yazarı O.Ü
Haccın vücup şartları
Haccın farz olabilmesi için, o Müslümanda, haccın şartlarının
tamamının bulunması lazımdır.
Sual: Bir Müslümana haccın farz olması için, sadece o Müslümanın zengin
olması kâfi midir?
Cevap: Haccın şartları, farzları, vacipleri ve sünnetleri vardır. Bir
Müslümana haccın farz olabilmesi için, o Müslümanda, haccın şartlarının
tamamının bulunması lazımdır. Haccın şartları da iki kısımdır. Birinci kısım,
haccın vücup şartlarıdır ki İmâm-ı a'zam hazretlerine göre, sekizdir ve
şunlardır:
1-Müslüman olmak. 2-Kâfir memleketinde olanın da, haccın farz olduğunu
işitmesi lazımdır. 3-Akıllı olmak. 4-Bâliğ, erginlik yaşına ulaşmış
olmak. 5-Hür olup, köle olmamak. 6-Geçim ihtiyacından fazla olarak
hacca götürüp getirecek ve geride kalanlara yetecek kadar, helal parası olmak.
Buradaki ihtiyaç da, zekâttaki gibidir. Haram malı olana, hacca gitmek değil,
bunları sahiplerine ödemek farzdır. Haram mal ile hacca giden, hac yapmamak
azabından kurtulur ise de, hac sevabı kazanamaz. Gasbedilen yerde namaz kılmaya
benzer. Böyle kimselerin ibadetlerine mâni olmamalıdır. Günahlar ibadetlere
mâni değildir. Parasının helal olduğunda şüphesi olan, sevap kazanmak için,
Yahya Efendi fetvâsında yazılı olduğu gibi, bir kimseden ödünç alıp bununla
hacca gitmelidir. Borcunu şüpheli parası ile ödemelidir. Müttekîler, her
ihtiyaçlarını temin ederken, böyle yapmışlardır. 7-Hac vakti gelmiş olmak.
Hac vakti, Arefe ve bayram günleri olmak üzere, beş gündür. Yolda geçen zaman
da düşünülerek, vücup şartları, bu zaman başında mevcut olan kimsenin ömründe
bir kerre hacca gitmesi farz olur. Dâr-ül-islâmda bulunup malı olan kimsenin,
hac vakti gelince, kendine hac farz olup olmadığını bilmese de, hacca gitmesi
farz olur. 8-Hacca gidemeyecek kadar, kör, hasta, çok ihtiyar ve sakat
olmamak.
***
Sual: Hacca gidecek kimse, öncelikli olarak, elindeki hac paraları da dâhil
zekâtını mı verecektir yoksa zekâtını hac yaptıktan sonra mı verecektir?
Cevap: Zekâtı, nisâba malik olduktan bir hicri sene sonra, vermek farz olur. Zekât vermek farz olduğu bu zaman, herkes için başkadır. Bu zaman, hac zamanından evvel ise, malın, paranın hepsi için zekât verilip, geri kalan para ile hacca gidilir. Zekât vermek zamanı, hac zamanına rastlarsa veya hac zamanından sonra ise, önce hacca gidilir. Hacdan sonra, elde mevcut paranın zekâtı verilir.