“İslâm, güzel ahlâktır”
20/08/2019 Salı Köşe yazarı R.A
Kötü huylardan kurtulup uzaklaşma, güzel huylar edinme, iyi huylu olma
yollarını öğreten ilim dalına “Ahlak ilmi” denilmektedir.
İslâmiyet; “medenî insan” ve “medeniyet sâhibi toplum” meydana
gelmesi için, insanlara lâzım olan iman ve ibâdetleri; iş, ahlak ve
cemiyet hayatında uyulması gereken her şeyi bildirmiştir.
Bunlar; Allahü teâlânın bildirdikleri, Peygamberimiz Muhammed
aleyhisselâmın öğrettikleri, Eshâb-ı kirâmın naklettikleri ve İslâm âlimlerinin
de açıkladıkları hususlardır.
İnsanlığın bugün bunaldığı, çözmekte sıkıntıya düştüğü her şeyin çözüm ve
çâresi, bunların içinde vardır. Bugün çok perişan hâlde olan insanlığın
kurtuluşu için, bunlardan istifâde etmelidir.
İnsanların doğru yolu bulmaları, ahlaken yükselmeleri, dünyada
ve âhirette huzura kavuşmaları için, son Peygamber olarak Muhammed aleyhisselâm
gönderilmiştir.
İster “Ülü'l-azim”, ister “Resûl” ve
isterse “Nebî” olsun, bütün Peygamberlerin eğitimdeki hedefleri
aynıdır. Bu Peygamberlerden bazılarına gönderilen 104
kitaptaki hedef de, altını çizerek ifâde edelim ki, insanların
dünyada huzur ve sükûn içerisinde yaşamaları, iyi-güzel ahlaklı insanlar
olmaları, âhirette de ebedî saadete kavuşmalarıdır.
Peygamberlerin vârisleri olan İslâm âlimleri ve Evliyâ-yı kirâm da, hep gıda gibi,
bütün insanlara lâzım olan iyi fertler, âileler ve cemiyetler teşkîl
etmek için uğraşmışlardır.
Hepimizin bildiği gibi Ahlak: “Hulk=Huluk” kelimesinin
çokluk şekli olup “insanda yerleşmiş huylar” demektir.
Fransızcada: “éthique” ve “morale” kelimeleriyle
ifâde edilmektedir. [Alm. Moral, Sitten, İng. Morality,
ethics.]
Ahlak: “İnsanda istemeden, kendini zorlamadan meydana gelen meleke, yani
yerleşmiş huy, seciye, tabîat” şeklinde tarif edilmektedir. İnsanın
sözleri, hareketleri ve davranışları, ahlâkına bağlı olarak meydana gelir.
İnsanlar, iyiliğe, güzelliğe ve yükselmeye elverişli olarak doğarlar. Hiç kimsenin huyu
yaratılışındaki gibi kalmaz; iyi veya kötü yönde değişir. Zâten
böyle olmasaydı, Peygamberlerin gönderilmesine lüzum kalmazdı; hâlbuki onlar
insanları hep iyiye, doğruya çağırmışlardır. Peygamber Efendimiz,
“Ahlâkınızı iyileştiriniz / güzelleştiriniz” buyurmuştur. İlim adamları
da çocuklarını terbiye için uğraşmışlardır.
Kötü huylardan kurtulup uzaklaşma, güzel huylar edinme, iyi huylu olma
yollarını öğreten ilim dalına “Ahlak ilmi” denilmektedir. Bu
ilim, öğrenilmesi lüzumlu olan sekiz yüksek dinî [İslâmî]
ilimden biridir.
Ahlaka dâir kitaplar da yazmış bulunan Ali bin
Emrullah diyor ki:
“Ahlâk ilmi, çok şerefli, pek kıymetli, en lüzumlu bir ilimdir. Çünkü rûhun
kötülükleri bu ilim ile temizlenebilir. Rûhun iyi huyları, sıhhati, kuvveti
bununla kolayca elde edilir. Kuvvetli rûhlar, ahlâk ilmi sayesinde
güzel ahlak sahibi olurlar. Kirlenmiş, hasta rûhlar da, bu ilim
yardımı ile temizlenir, iyi ahlaka kavuşurlar.”
Peygamber Efendimiz buyurdu ki: “İslâm, güzel ahlâktır”, “Dîn,
güzel ahlâktır.” [Deylemî]
“Ahlâkınızı güzelleştiriniz.” [İbn-i Lâl]
“Ben, güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim.” [Beyhekî]
