02/12/2021 Perşembe Köşe yazarı V.T
Dört mezhebe göre süt kardeşliği...
Şâfiî ve Hanbelîde,
doyuncaya kadar, ayrı ayrı beş kerre emmezse, süt çocuğu olmaz.
Sâlih bin Şemseddîn
Timurtâşî hazretleri Hanefî fıkıh âlimi olup Şemseddîn Muhammed Timurtâşî
hazretlerinin oğludur. 980 (m. 1572)’de Gazze’de doğdu. Önce babasından ders
almaya başladı, ilim tahsiline Kahire’de devam etti. 1055 (m. 1645)’de vefat
etti. “el-İnâye fî şerhi’n-Nikâye” isimli eserinde şöyle buyuruyor:
Memeden süt emmeye,
(Rıdâ’) denir. İkibuçuk yaşından küçük çocuk, yabancı bir veyâ birkaç kadından,
birer yudum süt emerse, Hanefî ve Mâlikî’de, bu kadınlar çocuğun sütannesi
olur. Bu kadınların mahrem akrabâları, çocuğa (Mahrem) yanî evlenmeleri harâm
olurlar. Kadının öz birâderi, çocuğun süt dayısı olur. Bu kadına, bu sütün
gelmesine sebep olan kocası da, sütbabası olur. Bu adamın öz birâderi de,
sütamcası olur. Fakat radî’ın mahremleri, sütanneye ve zevcine mahrem olmazlar.
Şâfiî ve Hanbelîde,
doyuncaya kadar, ayrı ayrı beş kerre emmezse, süt çocuğu olmaz. İmâm-ı Ebû
Yûsüf ve Muhammed ve Şâfi’î “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecmaîn” iki
yaşından sonra süt çocukları olmaz buyurdular. İkibuçuk yaşından sonra emen,
Hanefî mezhebinin söz birliği ile, süt çocuğu olmaz. Bu yaşa gelen çocuğu
emzirmek zarûrî olmadığı için, emzirmesi câiz olmaz denildi. Çünkü, insan
parçasını zarûretsiz kullanmak harâmdır.
Çocuğun, sütanası ve
sütbabası ile ve bunların anaları, babaları ve kardeşleri ve çocukları ve her
kuşaktan torunları ile evlenmesi, ebedî harâmdır. Bunlarla neseb ile akrabâ
olsaydı, yine evlenemezdi. Bu çocuğun çocukları, bunun sütanası veyâ sütbabası
ile evlenemez. Çocuğun zevcesi, çocuğun süt babası ile ve çocuğun zevci de,
çocuğun sütanası ile evlenemez. Aynı kadından emen oğlan ile kız, sütbabaları
başka olsa ve başka senelerde emmiş olsalar bile, birbiri ile ve birbirlerinin
çocukları ve torunları ile evlenemez.
Bir adam, kendi annesinden süt emen süt kardeşinin anası veyâ kız kardeşi ile evlenebilir. Fakat, baba bir kardeşinin annesi ile evlenemez. Yanî bir kimse, kendi öz kardeşinin yabancı kadından olan süt kardeşi ile evlenebilir. Bunun gibi baba bir birâderinin, ana bir kız kardeşi ile de evlenebilir. Bir adam, süt çocuğunun kız kardeşi ile evlenebilir. Fekat kendi çocuğunun ana bir kardeşi ile evlenemez. Sütbabanın diğer zevceleri ile evlenilmez ve sütoğul zevceleri ile evlenilmez. Bu ikisi ile, neseb bakımından da evlenilmez.