05/01/2022 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü
İhtikâr, karaborsacılık haramdır!
Hazret-i Ali
buyuruyor ki: “Gıda maddelerini kırk gün saklayanın kalbi kararır.”
Sual: Herkese lazım
olan gıda, deva ve benzeri maddelerde karaborsacılık yapmak günah mıdır?
Cevap: İhtikâr demek,
insan ve hayvan gıda maddelerini piyasadan toplayıp, yığıp, pahalandığı zaman
satmaktır yani karaborsacılıktır. Peygamber efendimiz buyurdu ki:
(Bir kimse gıda
maddelerini alıp, pahalı olup da satmak için kırk gün saklarsa, hepsini
fakirlere parasız dağıtsa, günahını ödeyemez.)
(Bir kimse gıda
maddelerini kırk gün saklarsa, Allahü teâlâ ona darılır. O, Allahü teâlâyı
saymamış olur.)
Hazret-i Ali
buyuruyor ki:
“Gıda maddelerini kırk
gün saklayanın kalbi kararır.”
Âlimlerden birisi,
tüccar idi. Vâsıt şehrinden, Basra'ya gıda gönderip satılmasını vekiline
emretti. Basra'da ucuz olduğu için, vekili bir hafta bekleyip, pahalı sattı ve
âlime müjde yazdı. Cevabında buyurdu ki:
“Biz, az kâr ile çok
sevap kazanmayı daha çok severiz. Fazla kazanmak için, dinimizi feda etmemeli
idin. Çok büyük cinayet yapmışsın. Bunu affettirmek için sermayeyi ve kârı
hemen sadaka olarak dağıt!”
İhtikârın haram
olması, Müslümanlara zararlı olduğu içindir. Çünkü, gıda maddeleri, insanların
ve hayvanların yaşayabilmesi için lazımdır. Satılınca, herkesin alması
mubahtır. Bir kişi alıp saklayınca, başkaları alamaz. Sanki çeşme suyunu
saklayıp, herkesi susuz bırakmaya benzer. Gıda maddelerini bu niyetle satın
almak günahtır. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretleri buyurdu ki:
“Köylü, tarlasından
aldığı gıda maddelerini istediği zaman satabilir. Acele satması vacib değildir.
Fakat, acele etmesi sevaptır. Pahalı olunca satmasını düşünmesi çirkindir.
İlaçlarda ve gıda maddesi olmayan ve herkese lazım olmayan şeylerde ihtikâr
haram değildir.”
İmâmeyne göre,
bunların hepsi ihtikârdır. İnsanlara lazım olan her şeyde ihtikâr haramdır.
Devlet, hükûmet, ihtikâr edeni, haber alınca, evine yetecek kadar bırakıp,
fazlasını halka satmasını emreder.
İmâm-ı a'zam hazretleri, ilaçları saklamak ihtikâr olmaz, buyurmuştur. Ancak ilaçların çoğu böyle ise de, kininin sıtmaya, insülinin diyabete ve aşı ile serumların, belli mikroplara karşı kullanılması, ekmeğin açlığa karşı kullanılması gibi, muhakkak şifaya sebep olduğundan, bu gibi, tesiri kuvvetli ilaçları saklayarak, ihtikâr, karaborsacılık yapmak haram olur.