09/03/2025 Pazar Köşe yazarı V.T
Büyüklerin çocuklara selâm vermesi câizdir
Bir kimseye selâm verirken, cem olarak vermeli, çok kimseye verir gibi vermelidir.
Takıyyüddîn Bağdâdî hazretleri Hanbelî mezhebi
fıkıh âlimlerindendir. 668 (m. 1269) senesinde Bağdâd’da doğdu. Zamanın
âlimlerinden fıkıh ilmini öğrendi. Zamanında Bağdad’da ilim husûsunda kendisine
müracaat edilen en meşhûr ve başta gelen bir âlim idi. 729 (m. 1329)’da
vefât etti.
Bu mübarek zat bir dersinde buyurdu ki:
İki Müslüman karşılaştığı zaman, birbirine (Selâmün
aleyküm) demesi ve sonra el ile müsâfeha etmesi sünnettir. Müsâfeha
ederken günâhları dökülür. (Selâmün aleyküm) demek, (Ben
Müslümanım. Benden sana zarar gelmez. Selâmettesin) demektir. Bir kimseye selâm
verirken, cem olarak vermeli, çok kimseye verir gibi vermelidir. Çünkü
mümin yalnız değildir. Muhafaza melekleri ve (Kirâmen kâtibîn) adındaki
iki melek onunla berâberdir.
Abdüllah bin Selâm “radıyallahü anh” buyuruyor
ki: Resûl-i ekrem “sallallahü aleyhi ve sellem” Medîne’ye hicret buyurduğu
zaman, mübârek ağzından ilk işittiğim hadîs-i şerîf şu idi: (Birbirinize
selâm veriniz! Birbirinize yiyecek ikrâm ediniz! Akrabânızın haklarını
gözetiniz! Gece, herkes uyurken namaz kılınız! Bunları yaparak, selâmetle
Cennete giriniz!)
Hadîs-i şerîfte, (Tanıdığınız ve
tanımadığınız Müslümanlara selâm veriniz!) buyuruldu. Kâfirlere
selâm verilmez. Onlar selâm verince, yalnız (Ve aleyküm) denir. Nikâhla alması
ebedî harâm olan onsekiz kadına selâm vermek câizdir. Selâmlarına cevâb vermek
farz-ı kifâyedir. Bir sebep ile, geçici harâm olan, yani o sebep kalkınca evlenmesi
helal olan yedi kadına selâm vermek câiz değildir. Bunların selâmına cevap
vermek farz olmaz.
Zengine, zengin olduğu için selâm vermek câiz
değildir. Zengin önce selâm verirse, cevap verilmesi farz olur. Büyüklerin
çocuklara selâm vermesi câizdir. Selâmda sünnet şöyledir ki, önce büyük küçüğe,
şehirli köylüye, devedeki ata binmiş olana, attaki merkepte olana, merkep
üstündeki yaya yürüyene, ayakta olan oturana, az olan çok olana, efendi
hizmetçisine, baba oğluna, ana kızına verir. Rütbe ve nimeti çok olan önce
verir. Nitekim, mirâc gecesi, önce Allahü teâlâ selâm verdi.
İki Müslüman, birbirine aynı anda
selâm verirse, her ikisinin de, birbirine cevap vermesi farz olur. Birbirinden
sonra selâm verirlerse, ikincinin verdiği selâm cevap yerine geçer. Çok kimseye
selâm verildiği zaman, bir kişi, hatta bir çocuk cevap verince, ötekiler
vermese de olur.