12/02/2023 Pazar Köşe yazarı O.Ü
İnsanlardan utanarak günahı terk etmek
Sual: Günah işlemeyi, insanların ayıplamalarından korkulduğu için mi yoksa Allah için mi terk etmelidir?
Cevap: Günah
işleyecek kimsenin, bu günahtan vazgeçmesi, ya Allahü teâlâdan korktuğu veya
insanlardan hayâ ettiği, utandığı yahut da başkalarının yapmasına sebep
olmamak için olur. Allahü teâlâdan korkarak terk etmenin alameti, o günahı
gizli olarak da işlememektir. İnsanlardan hayâ etmek, utanmak, onların
kötülemelerinden korkmak demektir. Başkalarının günah işlemelerine sebep olmak,
yalnız yapmaktan daha çok günahtır. Başkalarının bu günahı işlemelerinin
günahları da, kıyamete kadar bunlara sebep olana yazılır. Bir hadis-i şerifte;
(İnsan
günahını dünyada gizlerse, Allahü teâlâ da, kıyamet günü, bu günahı kullarından
saklar) buyuruldu.
Herkese vera sahibi olduğunu bildirmek için, günahını saklamak
ve gizli olarak devam etmek, riya olur.
Sual:
Başkaları günah işlemesin diye, onların hatırı için, sünnetleri, müstehapları
terk etmek uygun olur mu?
Cevap: Başkalarının
günaha girmemeleri için, bir kimsenin mubahları terk etmesi iyi olur. Fakat
sünnetleri, hatta müstehapları terk etmesi caiz olmaz. Mesela gıybet
yapmamaları için, misvak kullanmayı terk etmek iyi olmaz.
Sual:
Bir kimsenin, yaptığı ibadetleri başkalarına göstermekten veya onların
duymasından hayâ etmesi, utanması doğru bir şey midir?
Cevap: İbadetlerini
başkalarına göstermekten hayâ etmek, utanmak caiz değildir. Hayâ,
günahlarını, kabahatlerini göstermemeye denir. Bunun için, vaaz vermekten,
ilmihal kitabı yazmaktan, satmaktan, imamlık, müezzinlik yapmaktan,
Kur’ân-ı kerim okumaktan hayâ etmek caiz değildir.
(Hayâ imandandır) hadis-i
şerifindeki hayâ, kötü, günah şeyleri göstermekten utanmak demektir. Müminin,
önce Allahü teâlâdan hayâ etmesi lazımdır. Bunun için, ibadetlerini ihlas
ile yapmalıdır.
Sual:
Yolda yürürken, ayağımız, giydiğimiz mestten biraz çıksa, abdest bozulmuş olur
mu?
Cevap: Ayağın topuğu, mestin topuğundan çıkınca, mest ayaktan çıktı sayılır. Fakat ekseri kitaplar, ayağın yarıdan fazlası, mestin topuk kemikleri hizasından yukarı çıkmadıkça, ayaktan çıktı sayılmaz diyor. Buna göre, mest geniş olup, yürürken, topuğu mestten çıkıp giren kimsenin meshi caiz olur. Yürürken abdesti bozulmaz.