16/08/2023 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü
Zarar veren yiyecekleri yemek
Sual: Bazı kimselerin bedenine,
yiyecek ve içeceklerden zarar verenler oluyor. Böyle kimselerin, bedenlerine
zarar veren bu yiyecekleri yemeleri günah mı olur?
Cevap: Hadîka
kitabında yemesi haram olanlar anlatılırken buyuruluyor ki:
“Yemesi, içmesi zararlı olanlar üçe ayrılır: Birincilerinin
zararını herkes bilir çünkü bunlar öldürücüdür. Her türlü zehir, cam tozu,
demir ve cıva bileşikleri, kireç ve benzerleri böyledir. Bunları yemek, içmek
haramdır. İkincilerinin zararlı olduğu bilinir ise de, öldürücü değildirler.
Toprak, çamur, kil ve benzerleri böyledir. Bunları çok yemek, içmek mekruh
olup, zararsız miktarları mubahtır. Üçüncüleri, organlarında zafiyet, hastalık
olanlara zarar verir, sağlam olanlara zarar vermezler. Bazı kimselere balık
eti, süt, yumurta, pastırma, turşu, konserve eti, bal, zeytin yağı, biber zarar
verir. Bunlar, yalnız zarar verenlere haram veya mekruh olur. Zarar
vermeyenlere ise mubahtırlar.”
Sual:
Ayet ve hadislerde açıkça bildirilmeyen bazı hükümleri, mezheb imamları
bildirmektedir. Bunlar da sonradan çıkarılmış ve böylece bidat olmuş olmuyor
mu?
Cevap: Ehl-i
sünnet âlimlerinin ibadetlerde, ictihat ile buldukları bilgiler bidat
değildir. Bu bilgileri bulurken isabet edememeleri de suç olmaz. Dört mezhebin
imamları, bu bilgileri, islamiyetin sahibinin izni ile, islamiyetin bildirdiği
delillerden, senetlerden çıkarmışlardır. Bu bilgiler, İslamiyeti değiştirmiş
değil, İslamiyete yardımcı olmuşlardır. Kur'ân-ı kerimde ve hadis-i şeriflerde
açık olarak bildirilmiş şeylerde, zaten ictihat yapılmaz. Bunlar, olduğu gibi
kabul edilir. Açık bildirilmemiş bir işi gösteren delili ararken, isabet
edememek suç olmaz. Fakat bu delil yani doğru yol açık olup da, bu delili
bulmakta yanılarak veya bir delilden çıkarılmayıp, akla uyarak yapılan
ibadetler, bidat olur. Böyle reformlar, bir müekket sünnetin ortadan kalkmasına
sebep olursa, günahı daha da çok olur.
Sual:
Şu işim olursa, şu kadar Yasin okuyacağım, şu kadar tavaf yapacağım, salevat
okuyacağım diye adak yapılabilir mi?
Cevap: Kur’ân-ı
kerim okumayı ve tavaf etmeyi adamak caizdir. Peygamber efendimize her gün,
belli sayıda salevat okumayı mesela, Delâil-i hayrât veya Câliyet-ül ekdâr
okumayı adamak caizdir.