17/01/2022 Pazartesi Köşe yazarı O.Ü
Zamana göre ibadetler değişir mi?
Mubah olan âdetlerde
ve fen bilgilerinde zamana uyulur, ancak din bilgilerinde uyulmaz.
Sual: Zamanın ve
insanların değişmesi ile, insanları teşvik için ibadetlerde de değişilik
yapılabilir mi?
Cevap: Mecellenin 39.
Maddesinde;
“Zamanın değişmesi
ile, âdete dayanan hükümler değişebilir” deniyor. Fakat, Nass ile yani âyet-i
kerime ve hadis-i şeriflerle bildirilmiş olan ahkam, hükümler hiçbir zaman
değişmez. Her âdet, delil-i şeri olamaz. Bir âdetten hüküm çıkarılabilmesi
için, bu âdetin Nasslara yani âyet-i kerime ve hadis-i şeriflere muhalif,
aykırı olmaması ve salih Müslümanlar arasında Seleften gelmiş olması lazımdır.
Haram işleyenler çoğalır, haramlar âdet hâline gelirse, yine helal olmazlar.
Küfür alametleri de âdet olur, Müslümanlar arasına yayılırsa, İslam âdeti
olmaz. Küfür alameti olmaktan çıkmazlar. Mubah olan âdetlerde ve fen
bilgilerinde zamana uyulur, teknikte ilerleyenlere ayak uydurulur. Din
bilgilerinde, ibadetlerde zamana uyulmaz. İman bilgileri, din bilgileri zamanla
değişmez. Bunları değiştirmek, zamana uydurmak isteyenler, Ehl-i sünnetten
ayrılır, kâfir veya sapık olurlar.
Sual: Namaz kılan bir
kimse, kaç rekat kıldığında şüphe ederse, böyle bir durumda ne yapması, nasıl
hareket etmesi gerekir?
Cevap: Kaç rekat kıldığını şaşırıp, namaz içinde düşünmesi, sonraki rüknün veya vacibin, bir rükün zamanı kadar gecikmesine sebeb olursa, bu arada, âyet ve tesbih okusa bile, secde-i sehiv lazım olur. Bir âyet okumak, rükü ve iki secde, son rek'atte oturmak, birer rükündür. Düşünmek, farzı veya vacibi geciktirince, secde-i sehv lazım oluyor. Mesela, son rek'atte oturunca düşünürse, selam vermesi gecikirse, secde-i sehv lazım olur. Fazla okuduğu salevat ve dua, sünnet olarak değil, düşünce sebebi ile olduğu vakit, vacibin gecikmesi suç oluyor. Başka bir namazı kılıp kılmadığını veya dünya işlerinden herhangi birini düşünürse, bir rüknün gecikmesine sebep olsa bile, secde-i sehv lazım olmaz. Namaz bittikten sonra, kaç rek'at kıldığında şüphe ederse, buna vesvese denir. Namazdan sonra, bir adil Müslüman, yanlış kıldın derse, tekrar kılması iyi olur. İki adil kimse söylerse, tekrar kılması vacip olur. Adil olmazsa, sözünü dinlemez. İmam doğru, cemaat ise, yanlış kıldık derse, imam kendine güveniyorsa veya bir şahidi olursa, tekrar kılınmaz.