24/10/2023 Salı Köşe yazarı O.Ü
Zekât, niyet edilmeden verilirse...
Sual: Zengin bir kimse, niyet
etmeden, fakirlere para, mal dağıtsa, bu verdiği para ve mallar zekât yerine
geçer mi?
Cevap: Her
ibadete mahsus olan farzların yerine getirilmesi şarttır. Zekâtın da farzı
yerine getirilmezse, zekât verilmiş olmaz. Zekâtın farzı birdir, bu da, niyet
etmektir. Niyet kalb ile olur. Malın zekâtını ayırırken veya Müslüman fakire
verirken; “Allah rızası için, zekât vereceğim” diye niyet edip de fakire veya
zekâtını fakirlere vermek için vekil ettiği kimseye verirken hediye veriyorum
dese, caiz olur, söze bakılmaz. Zekât ve sadaka diye birlikte niyet ederse,
imâm-ı Ebû Yûsüfe göre, zekat olur. İmâm-ı Muhammede göre, sadaka olur,
zekâtını vermemiş olur.
Sual:
Zekâtını vermeden ölen bir kimsenin verilmeyen bu zekât borçlarını, mirasçıları
ödeyecek midir?
Cevap: Vasiyet
etmemiş meyyitin, bıraktığı maldan zekât borcu verilmez. Çünkü niyet etmesi
lazım idi. Vârisleri, kendi mallarından ödeyebilirler. Bu takdirde, zekâtın
iskatı yapılmış olur.
Sual:
Evde bulunan, birikim için saklanan altın ve gümüşlerin de zekâtı olur mu?
Cevap: Altın
ve gümüş eşya ve kâğıt paralar, her ne suretle ele geçerse geçsin, bunlar zekât
malı olur ve zekât hesabına katılırlar.
Sual:
Bir Müslüman, gayr-i müslim olan bir fakire de zekât verebilir mi?
Cevap: Gayr-i
müslim vatandaşa zekât verilmez. Çünkü zekât Müslümana verilir. Sadaka, hediye
vermek ise caizdir.
Sual:
Zengin olup alacaklarını alamayan ve sıkıntıya düşen bir kimse, bu durumda iken
zekât alabilir mi?
Cevap: Alacaklarını
ve malını eline geçiremeyen, elindeki bononun ödeme zamanı gelmeyen zengin
kimse, faizsiz ödünç veren kimse bulamazsa, ihtiyacı kadar, zekât alabilir.
Malı eline geçtiği zaman, almış olduğu zekâtı da, fakirlere dağıtmaz.
Sual:
Hacca gitmek niyeti ile biriktirilen paranın da zekâtını vermek gerekir mi?
Cevap: Zekâtı,
nisaba malik olduktan bir hicri sene sonra, vermek farz olur. Zekât vermek farz
olduğu bu zaman, herkes için başkadır. Bu zaman, hac zamanından evvel ise,
malın, paranın hepsi için zekât verilip, geri kalan para ile hacca gidilir.
Zekât vermek zamanı, hac zamanına rastlarsa veya hac zamanından sonra ise, önce
hacca gidilir. Hacdan sonra, elde kalan mevcut paranın zekâtı verilir.