25/03/2025 Salı Köşe yazarı O.Ü

Sual: Her sene fıtra kaçtan olacak diye beklenmektedir. Bu konuda İslamiyetin bildirdiği belli bir ölçü yok mudur?

Cevap: Fıtra miktarları her sene değişmez. İslamiyetin bildirdiği ölçü; buğday ve undan 1.750 gram, arpa, kuru üzüm ve hurmadan kişi başına 3.500 gramdır. Her sene bu ölçüye göre verilir. Hanefî mezhebinde, buğday, arpa ve un bol olduğu zamanlarda bunların kıymetini altın veya gümüş olarak vermek daha iyidir. Kıtlık zamanında bunların kendilerini vermek daha sevaptır.

Şâfii, Mâliki ve Hanbeli mezheblerinde, bir günlük yiyeceği olanın fıtra vermesi farzdır ve buğdaydan, arpadan da, hep bir sâ' vermek lazımdır. Şâfii mezhebinde bir sâ', 1.680 gramdır.

Sadaka-i fıtır az olduğu için, gümüş olarak verilir. Cevherede; “Sadaka-i fıtır verirken, arpa, buğday yerine kıymetleri de verilebilir” deniyor. Dürr-ül-muhtârda; “Kıymet olarak altın ve gümüş verilir” denmektedir.

Bu sebeple, fıtrayı, çoğunluğun sözüne uyarak, altın veya gümüş olarak vermelidir. Bunları vermek güç olursa, başka maldan veya kâğıt para vermeyip, 1.750 gram buğday veya un, 3.500 gram arpa, kuru üzüm yahut hurma vermelidir. Mâlikide ve Hanbelide hurma vermek, Şâfiide buğday vermek, Hanefide kıymeti çok olanı vermek efdaldir.

Fıtra miktarları, buğday, un, arpa, kuru üzüm ve hurma fiyatlarına göre otuz liradan üç yüz liraya kadar, hatta daha fazlaya çıkabilir. Herkes kendi durumuna göre, buğday, un, arpa, kuru üzüm ve hurmadan birini, bildirilen miktarda bizzat kendisini veya kıymetini altın, gümüş olarak verebilir.

Sual: Vücuttaki yaraya konan katı veya sıvı ilaçlar, orucu bozar mı?

Cevap: Konu ile alakalı olarak Merâkıl-felâh şerhinde deniyor ki:

“Başta ve gövdedeki yaraya konulan ilacın, sıvı olsun, katı olsun, beyne ve hazım, sindirim yoluna gittiği bilinirse, oruç bozulur. İçeri gitdiği iyi bilinmezse, ilaç sıvı ise, İmam-ı a'zam bozulur dedi. İki imam ise, içeri gitdiği iyi bilinmeyince bozulmaz dedi. İçeri sızdığı iyi bilinmeyen ilaç katı ise, üç imam da, bozulmaz dedi.”

Bundan anlaşılıyor ki, sızdığı iyi bilinen ilaç, katı da olsa, sıvı da olsa, üç imam da orucu bozar, buyurmuştur. Koldan, bacaktan, her yerden deri altına, adaleye iğne ile yapılan aşı, ilaç injeksiyonlarının orucu bozacağı, buradan anlaşılmaktadır.