26/02/2023 Pazar Köşe yazarı V.T
En hayırlı arkadaş güzel ahlaktır...
Mus'ab bin Ahmed Kalânisî hazretleri evliyânın büyüklerindendir.
Bağdât'ta doğdu. Zamânındaki büyük velîlerin sohbetlerinde bulundu. Cüneyd-i
Bağdâdî ve Ruveym bin Ahmed hazretlerinin sohbet arkadaşıydı. 883 (H.270)
senesi hac için gittiği Mekke-i mükerreme dönüşü vefât etti.
Bu mübarek zat buyurdu ki: "Bizim yolumuzun esâsı üçtür:
İnsanlardan bir şey istememek, üzerimizde hakkı olanların haklarını yerine
getirmek, kendimizi kimseden üstün görmemek."
Mûsâ (aleyhisselam), “Yâ Rabbî! Hangi kulunu daha fazla
seviyorsun?” deyince, Allahü teâlâ “Beni en fazla
hatırlayanı” buyurdu. “Yâ Rabbî! Hangi kulun daha halimdir?” diye suâl
edince, Allahü teâlâ “Kızdığında nefsine daha çok sahip
olan” buyurdu. “Yâ Rabbî! Hangi kulun daha sabırlıdır?” deyince, Allahü
teâlâ “Öfkelerini daha fazla yenenler” buyurdu.
“Sağlam ve çok dakik bir terazi getirilip, müminin korkusu ile
ümidi tartılsaydı, ikisi birbirine eşit gelirdi. Mümin, Allahü teâlânın
rahmetini hatırlar, ümitli olur, Allahü teâlânın azâbını hatırlar, korkar.”
Lokman Hakim oğluna şöyle nasihatte bulundu: “Oğlum! Allahü
teâlâdan öyle kork ki, bu korku seninle ümidin arasına girsin, senin ümidini
tamamen kessin. Fakat Allahü teâlâdan öyle ümid et ki, senin ile korkun arasına
girip, sendeki korkudan hiçbir şey bırakmasın.” Bunun üzerine oğlu. “Ey
Babacağım! Benim bir kalbim var. Kalbimi korku ile doldurursam, bu, benim
ümidime mâni olur. Kalbimi ümit ile doldurursam, bu ümidim, hiçbir korkuya
kalbimde yer vermez” dedi. Lokman Hakim: “Ey oğul! Müminin öyle bir kalbi
vardır ki, sanki o iki kalb gibidir. Birisi Allahü teâlânın rahmetini umar,
diğeri ile Allahü teâlânın azâbından korkar. (Yani, mümin ümit ile korku
arasında olacaktır. Ne sâdece ümit edip, azâbdan emîn olacak, ne de korkuya
düşüp, Allahü teâlânın rahmetinden ümit kesecek...)
Hakîmlerden (hikmet sahiplerinden) birisi oğluna dedi ki: “Ey
oğlum! Edeb en hayırlı mirastır. Güzel ahlâk en hayırlı arkadaştır. Çalışmak,
en kazançlı maldır. Akıldan daha faydalı bir mal, meşveretten daha
güvenilir bir yardımcı, ucubdan (kendini beğenmekten) daha fenâ bir yalnızlık,
cehâletten daha şiddetli bir fakirlik, akıl azlığından şiddetli bir yokluk
yoktur.”
“Güleryüzlülük, sevginin tuzağıdır.”
“Sözü yumuşak olan kimsenin sevilmesi haktır.”