27/10/2022 Perşembe Köşe yazarı O.Ü
Gasbedilen mal, para...
“Gasp, bir kimsenin malını zor
ile almak veya kendindeki emanet malı inkâr etmektir ki, büyük günahtır."
Sual:
Başkasının malı, zorla gasbedilerek alınmış ve gasbeden kimse bunun haram
olduğunu öğrenmişse, gasbettiği bu malı ne yapması gerekir?
Cevap: Bu konuda
İbni Âbidîn hazretleri, gasbı anlatırken buyuruyor ki:
“Gasp, bir kimsenin malını zor ile almak veya kendindeki emanet
malı inkâr etmektir ki, büyük günahtır. Malda değişiklik oldu ise, sahibi, malı
ile kıymetindeki değişikliği veya yalnız kıymetini ister. Gasbettiği yerde
ödemesi lazım olur. Tazminden sonra kullanması caiz ise de, satarak ettiği kâr
yine helal olmaz. Kârı sadaka vermesi lazımdır. Muhtelif,çeşitli kimselerden
gasb ettiklerini birbirleri ile veya kendi mülkü ile karıştırır ve ayrılamazlarsa,
hepsi kendi habis mülkü olur. Fakat, tazmin etmedikçe, bu karışımı kullanması
helal olmaz. Tazmin etmekle, gasp günahından kurtulmaz.” Şernblâlî Dürer
hâşiyesinde buyuruyor ki:
“Zalim, gasbettiği malları kendi malı ile karıştırırsa, kendi
mülkü olurlar. Kendi helal malı, sahiplerine ödeyecek miktardan nisab miktarı
fazla kalırsa, tazmin etmeden evvel de, karışımın zekâtını vermesi lazım olur.
Karışım nisab miktarı ise, fakat tazmin edecek ve nisab miktarı artacak kadar
kendinin ayrı helal malı yoksa, zekâtı lazım olmaz.”
Sual:
Elindeki malın, paranın yüzde yüz haram olduğu bilinen kimsenin verdiği
alınabilir mi?
Cevap: Haram
malı olan kimse, bu malı veya parayı, satın aldığı şeyin bedeli olarak, hediye
olarak, kiraya vererek, borç ödeyerek ve başka suretlerle bir kimseye verirse,
habis, haram malın, paranın kendisi olduğunu bilenin, bunu alması caiz olmaz.
Sahibi bilinen habis, haram malı da, sadaka ve hediye olarak
almak caiz olmadığı gibi, alışveriş ve kira gibi yollar ile almak da caiz
değildir. Bu yollar ile helal hâle dönmez.
Sual:
Namaz kılarken dişler arasında çıkan kan yutulursa namaz bozulur mu?
Cevap: Halebî-yi
kebîrde buyuruluyor ki:
“Dişleri arasından akan kanı yutarsa, ağız dolusu olmadıkça,
namazı bozulmaz.”
Sual:
Abdestli iken ağzındaki kanı tükürmeyip yutsa, abdesti bozulur mi?
Cevap: Abdestli
iken, ağzındaki kan, ağız dolusu olsa ve bunu tükürmeyip yutsa abdesti
bozulmaz.
Sual:
Namazda pantolon paçalarını çekmenin mahzuru var mıdır?
Cevap: Secdeye inerken etekleri, pantalon paçalarını kaldırmak mekruhtur.