28/02/2024 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü
Adak, farz veya vacip cinsinden olmalı
Sual: Bir kimse, neyi adarsa adak olur ve adakta bulunan kimse, bu adağını mutlaka yerine getirmesi gerekir mi?
Cevap: Bu konuda Dürer ve Gurerde deniyor ki:
“Farz veya vacip olan ibadetlerden birine benzeyen ve namaz, oruç, sadaka,
itikâf gibi başlı başına ibadet olan bir şeyi nezir, adak edenin, bunu yapması
lazım olur. Hasta ziyaret etmek, cenaze taşımak, camiye girmek, yol, çeşme,
hastahane, mektep, cami yapmak gibi, farz veya vacip cinsinden olmayan şeyler
nezir edilmez. Bunlar nezir edilirse, yapılmaları lazım olmaz.
Allah rızası için receb ayında oruç tutayım demek gibi mutlak nezir ve
yolcum gelirse, Allahü teâlâ için sadaka vermek nezrim olsun demek gibi,
istenilen bir şarta bağlanan mu'allak nezir söylenince, şart hasıl olduğunda,
nezir olunan ibadetleri yapmak vacip olur. Hadis-i şerifte;
(Nezir olunanı yapmak lazımdır) buyuruldu.
Hastalıktan kurtulursam, bir koyun kesmek nezrim olsun demek nezir olmaz ve
koyunu kesmesi lazım gelmez. Allahü teâlânın rızası için bir koyun kesmek demek
lazımdır. Allahü teâlâ için deyince, nezir olup, kesmesi lazım olur. Bin lira
sadaka vermeyi, nezreden kimsenin yüz lirası olsa, yüz lira vermesi lazım olur.
Malı varsa, satıp bin lirasını sadaka verir. Şu yüz lirayı, şu günde falan
fakire vermeyi nezredip, başka yüz lirayı, başka günde, başka yerde, başka
fakirlere vermesi caiz olur.”
Sual: Necaset bulunma ihtimali olan yerlerde mesela kabristan veya
hamamlarda namaz kılınabilir mi?
Cevap: Necis olmak ihtimali bulunan yerlerde, mesela kabristanda, hamam
içinde ve kilisede kılmak mekruh olup, yıkayıp temizleyerek kılmak veya hamamın
soyunma mahallinde kılmak ve kabristandaki mescitte kılmak mekruh olmaz. Soğuk
ve başka sebeple açık yerde kılınamazsa ve başka yer bulunamazsa, kilisede
yalnız da, cemaat ile de kılmak caiz olur. Namazdan sonra hemen çıkmalıdır.
Kilisedeki küfür alametleri boşaltılırsa, namaz kılmak hiç mekruh olmaz. Üstü
açık necasete karşı kılmak da mekruhtur.
Sual: Kur’ân-ı kerime veya din kitaplarının bulunduğu yere karşı ayak
uzatmakta dinen bir mahzur olur mu?
Cevap: Mushafa yani Kur’ân-ı kerime ve din kitaplarına karşı ayak uzatmak
mekruhtur. Eğer bunlar yüksekte iseler, ayak uzatmak mekruh olmaz.