28/07/2023 Cuma Köşe yazarı V.T
Sakın hiç kimseye lânet etme!..
Hâris el-Muhâsibî hazretleri evliyânın büyüklerindendir. 857
(H.243)'de Bağdât'ta vefât etti. Zamânında Bağdât'ın en büyük âlimlerindendi.
Ahmed bin Muhammed bin Mesrûk anlatır:
Hâris el-Muhâsibî hazretlerine, "Allahü teâlâya muhabbetin,
sevginin alâmeti nedir?" diye suâl edildi. Soru soran şahsa; "Senin
bu hususta bir bildiğin var mı?" dedi. O zât: "Evet şu âyet-i
kerîmede meâlen; (Ey sevgili Peygamberim! Onlara de ki,
eğer Allahü teâlâyı seviyorsanız ve Allahü teâlânın da sizi sevmesini
istiyorsanız, bana tâbi olunuz. Allahü teâlâ bana tâbi olanları sever) buyrulduğunu
biliyorum. Bu âyet-i kerîmeden, Allahü teâlânın kullarını sevmesinin
alâmetinin, Resûlullah efendimize tâbi olmak ve O'na uymak olduğunu,
anladım" dedi. Hâris hazretleri bu cevâbı çok beğendi.
Bir defâsında ona, "zühd sâhibi insanların dereceleri
nasıldır?" diye sordular. O da şöyle buyurdu: "Akıllarının derecesi
ve kalblerinin temizliği kadardır. Zâhidlerin en üstünü, en akıllı olanıdır. En
akıllı olanlar, Allahü teâlânın emirlerini iyi anlayıp, onları yerine getirmek
için bütün güçleriyle çalışanlardır. Bunlar, dünyâya düşkün olmayıp, âhirete
yönelenlerdir.
(Haram ve şüphelilerden sakınıp, mübahlara fazla dalmamak;
dünyâdan yüz çevirip, âhirete yönelmekle olur.)
Hâris el-Muhâsibî hazretleri buyurdu ki: Nefsini hesâba çeken
muhâsebe ehlinin belli hasletleri vardır. Bunları tecrübe ve tatbik edince,
Allahü teâlânın ihsânıyla şerefli makamlara ulaşmışlardır. O hâlde kuvvetli bir
azimle şu hususlara uy: 1) Doğru ve yalan yere yemin etme. 2) Yalan söylemekten
sakın. 3) Zulüm bile yapmış olsa hiçbir kimseye lânet etme. 4) Vefâkâr olmak
imkânı bulduğun müddetçe ahdinden dönme. 5) Ne sözle ne de hareketle hiç
kimseye bedduâ etme. Yaptığın iyilik için mükâfât, karşılık bekleme. Allahü
teâlânın rızâsı için tahammüllü ol. 6) Kâfir olsun, müşrik veya münâfık olsun,
hiçbir kimsenin aleyhinde şâhidlik yapma. Halka karşı merhametli ol. Allahü
teâlânın gazabından uzak kalmak için en uygun yol budur. 7) Ne içinden ne de
dışından aslâ günah işlemeye yönelme, âzâlarının tamâmını günahtan uzak tut. 8)
Hiç kimseyi incitme. İster az ister çok olsun veya ihtiyacın olsun
yâhut da olmasın hiçbir hâlde kendi yükünü kimseye yükleme. 9) İnsanlardan
hiçbir şey bekleme ve sâhip oldukları hiçbir şeye göz dikme. 10) Dünyâ ve
âhirette makam ve izzet yüksekliği, Allahü teâlânın dilemesine, vermesine
bağlıdır. Bu bakımdan kendini karşılaştığın hiçbir insandan daha üstün görme.