28/08/2022 Pazar Köşe yazarı O.Ü

Peygamber efendimiz buyurdu ki: "Âlim olduğunu söyleyen kimse, cahildir." 

Sual: Bazı kimseler, hangi konudan söz açılsa hemen söze başlayıp bir şeyler anlatıyorlar. Bir kimse her şeyi bilebilir mi ve böyle her konuda öne atılmak, bilgiçlik taslamak dinen uygun mudur?

Cevap:  Peygamber efendimiz bir hadis-i şeriflerinde;

(Âlim olduğunu söyleyen kimse, cahildir) buyurmuşlardır.

Her sorulana cevap veren, her gördüğünden mana çıkaran ve her yerde bilgi satan kimse, cahilliğini ortaya koyar. Bilmiyorum, öğrenip de söylerim diyenin, âlim olduğu anlaşılır. Resulullah efendimize; en kıymetli yer neresidir, denildiğinde;

(Bilmiyorum, Rabbim bildirirse söylerim) demiştir. Bunu Cebrail aleyhisselama sormuş, ondan da, aynı cevabı almıştır. O da, Allahü teâlâya sormuş;

(Mescitler)dir cevabını almıştır. A'râf suresinin;

(Affet ve ma'rûfu emret) meâlindeki 198. ayet-i kerimesi gelince, Cebrail aleyhisselamdan bunu açıklamasını istemiş, o da, Rabbimden öğreneyim, diyerek gitmiştir. Tekrar geldiğinde, Allahü Teâlâ;

(Senden uzaklaşana yaklaş! Senden esirgeyene ihsan et! Sana zulmedenleri affet!) emrini verdi dedi...

Şa'bî  hazretleri, kendisine sorulanlardan birine bilmiyorum deyince;

-Sen Irak memleketinin müftîsisin, bilmiyorum demek, sana yakışır mı? dediklerinde;

-Meleklerin üstünleri bilmiyoruz dediler, benim söylememden ne çıkar, buyurdu...

İmâm-ı Ebû Yusuf hazretleri, bir suale bilmiyorum deyince;

-Hem Beyt-ül-mâldan maaş alıyorsun, hem de cevap vermiyorsun, dediler.

-Beyt-ül-mâldan, bildiklerim kadar ücret alıyorum. Bilmediklerim için alsaydım, Beyt-ül-mâlda bulunanların hepsi yetişmezdi dedi.

Nefsine uymayan cahil ile arkadaşlık etmek, nefsinin esiri olan din adamı ile arkadaşlık etmekten iyidir. Din adamı olduğu için tekebbür etmek, cahil olmanın alametidir. Çünkü, ilim, tevazuya sebep olur, kibirden meneder.

Sual: Bir malın, paranın bereketli olması mı yoksa  ne olursa olsun çok olması mı daha iyidir?

Cevap: Bereket, az malın çok faydası olmak, çok işe yaramak demektir. Bereketli olmayan, çok mal vardır ki, sahibinin dünyada ve ahırette felaketine sebep olur. O hâlde, malın çok olmasını değil, bereketli olmasını istemelidir. Bereket, emin olanlarda bulunur. Hatta çokluk dahi emin tüccarlarda bulunur. Çünkü, her müşteri, emin tüccara gider, hıyanet edenlere gitmez.