29/07/2025 Salı Köşe yazarı V.T
Ramazanda, özürsüz oruç tutmamak büyük günahtır
Allahü teâlâ, gebeyle emzikli kadına, oruç tutmaması
için ruhsat verdi.
Ebû İshak Magribî hazretleri
Mâlikî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 817 (m. 1414) senesinde Mısır’da
Kuhûkiyye’de doğdu. Kahire’ye giden Ebû İshak Magribî Câmi’ul-Ezher’de meşhur
âlimlerden fıkıh ilmini öğrendi. İcazet alarak çeşitli medreselerde ders verdi.
Bir taraftan da kadılık vazifesi yaptı. 896 (m. 1490) senesinde Kahire’de vefat
etti. Bir dersinde şunları anlattı:
Orucu tutmayıp kazaya bırakmayı
mubah kılan özürler şunlardır:
1- Hastalık: Hasta olan veya oruç
tutunca, hastalığı artan kimse, oruç tutmaz veya tutuyorsa bozabilir. Hastaya
bakan da, oruç tutunca hastaya bakmakta zorlanırsa, o da oruç tutmayabilir.
Orucu kazaya bırakabilmek için, orucun kendisine zarar verdiğini, kendi
tecrübesi veya salih doktorun sözüyle anlaması gerekir. Her hastayım diyenin
kazaya bırakması caiz olmaz.
2- Sefer: 104 km uzağa giden
kimse, 15 günden az kaldığı yerde seferî olur. Yolculukta sıkıntı olur, iş
aksar veya kazaya sebep olacak bir durum olursa, orucu kazaya bırakmak caiz
olur. Hadis-i şerifte, (Seferde sıkıntı içinde oruç tutmak, takva sayılmaz)
buyuruldu. (Buhârî)
3- Gebe ve emzikli olmak: Kendine
veya çocuğuna bir zarar gelecekse, gebe ve emzikli kadın oruç tutmaz. Hadis-i
şerifte, (Allahü teâlâ, gebeyle emzikli kadına, oruç tutmaması için ruhsat
verdi, orucunu tehir etti) buyuruluyor. (Tirmizî)
Emzikli kadın, kendi çocuğunu
veya başkasının çocuğunu emzirse de hüküm aynıdır.
4- Açlık ve susuzluk: Kendisinde
şiddetli açlık ve susuzluk meydana gelen kimse, ölüm tehlikesi varsa veya aklı
gidecekse yahut hastalanacaksa orucunu bozabilir. Hastalığın artıp artmayacağı
kesin değilse, kefaret gerekmemesi için, küçük bir kâğıt parçasını veya çiğ
pirinç tanesini susuz yutarak orucunu bozmalı. Sonra yiyip içebilir.
5- İhtiyarlık: Oruç tutamayan ve
iyileşme ihtimali de olmayan yaşlı hasta, tutamadığı günler için fidye verir.
30 günün fidyesi 53 kg undur. 53 kg un alacak kadar altın da verilebilir.
6- İkrah: Oruçlu, (Orucunu
bozmazsan seni öldürür veya bir uzvunu keseriz) diye tehdit edilmişse,
dediklerini yapmaya güçleri yetiyor ve blöf yapmıyorlarsa, orucu bozmak mubah
olur.
Ramazan-ı
şerifte, özürsüz oruç tutmamak büyük günahtır. Hadis-i şerifte, (Özürsüz olarak
ramazanda bir gün oruç tutmayan, bunun yerine bütün yıl boyu oruç tutsa,
ramazandaki o bir günkü sevaba kavuşamaz) buyuruldu. (Tirmizî)