07/11/2022 Pazartesi Köşe yazarı V.T
Doyuncaya kadar yemek bid’attir!..
Ebü'l-Hasan Bekrî hazretleri Mısır'da yetişen velîlerden ve
Şâfiî mezhebi fıkıh âlimlerindendir. 1545 (H.952) senesinde Kâhire'de vefât
etti. Çok kitap yazdı. Bunlardan “Şerh-ul-Âdâb” isimli eserinde şöyle anlatır:
Yeme ve içme âdâbını öğrenmek, ibâdet bilgisini öğrenmekten önce
gelir. İslâmiyette önce çıkan bid’atlerden biri, doyuncaya kadar yemektir.
Yemeğe ve içmeğe başlarken, (Besmele) okumalıdır.
Herkese hâtırlatmak için Besmele, yüksek sesle söylenebilir. Yemek ve içmek
sonunda (Elhamdülillah) demelidir. Bunları
söylemek ve yemekten önce ve yemekten sonra el yıkamak ve sağ el ile yemek ve
sağ el ile içmek sünnettir. Yemekten evvel el yıkarken, önce gençler, yemekten
sonra, önce yaşlılar yıkar. Önce el kurulanmaz. Yemekten sonra yıkayınca bezle
silip kurulanır. Önce el yıkarken ağzı da yıkamak sünnet değildir. Fakat
cünübün, ağızını yıkamadan yemesi mekrûh olup, hâizin mekrûh değildir.
Tuzluğu, tabağı ekmek üstüne koymak, elini, bıçağı ekmeğe silmek
mekrûhtur. Bu ekmek yenirse, mekrûh olmaz. Otururken bir şeye dayanmak ve başı
açık yemek câizdir. Ekmeğin içini yiyip kabuğunu bırakmak, pişkin yerini yiyip,
gerisini bırakmak isrâftır. Kalanı başkası veyâ hayvân yerse isrâf olmaz.
Tabağın kenârından yemek, kendi önünden yemek, sağ ayağı dikip, sol ayak üstüne
oturmak sünnettir. Çeşitli meyve bulunan tabağın orta tarafından almak câizdir.
Fakat, başkasının önünden almak yine câiz değildir.
Çok sıcak şey yememeli ve koklamamalıdır. İmâm-ı Ebû Yûsüf, buna
sessiz üflemek câizdir dedi. Yerken hiç konuşmamak mekrûhtur. Ateşe tapanların
âdetidir. Neş’eli konuşmalıdır. Tuz ile başlamak ve bitirmek sünnettir ve
şifâdır. İlk ve son lokma ekmekle yapılır ve ekmekteki tuza niyet edilirse, bu
sünnet yerine getirilmiş olur.
Hadîs-i şerîfte, (Sağ el ile yiyiniz. Sağ el ile içiniz) buyuruldu. Üç parmakla yemek sünnettir. Peygamberimiz “sallallahü aleyhi ve sellem”, ekmeği sağ eli ile alır, sonra karpuzu sol eli ile yerdi. Ekmeği bir eli ile değil, iki eli ile koparmalıdır. Lokma küçük olmalı ve iyi çiğnenmelidir. Sağına, soluna, havaya bakmamalı, lokmasına ve önüne bakmalıdır. Ağzını çok açmamalıdır. Sofrada elini, üstüne, başına sürmemelidir. Öksüreceği ve aksıracağı zamân, başını geriye çevirmelidir. Ekmek bıçakla kesilebilir. Dilimler bıçakla lokma yapılmaz. Eti bıçakla değil, el ile parçalamalıdır.