20/11/2025 Perşembe Köşe yazarı V.T

“Allahü teâlâ, babasına söğene lanet etsin. Allahü teâlâ, annesine söğene lanet etsin.”

Alî bin Muhassin et-Tenûhî hazretleri hadîs âlimlerindendir. Kâdî Ebû Alî Muhassin et-Tenûhî’nin oğludur. 355 (m. 966)’da Basra’da doğdu. Bağdat’a giderek devrinin meşhur âlimlerinden ilim tahsil ettikten sonra kadılık mesleğine intisap ederek Medâin, Azerbaycan, Beredân ve Karmîsîn gibi yerlerde kadılık yaptı. 447 (m. 1055)’de Bağdat’ta vefat etti. Naklettiği hadis-i şeriflerden bazıları:

Resûl-i ekrem (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu ki: “Size büyük günahların en büyüğünü bildireyim mi?” Eshâb-ı Kirâm; “Evet bildir yâ Resûlallah” dediler. Server-i âlem; “Allahü teâlâya şirk koşmak, ana ve babaya âsi olmaktır” buyurdu ve bir yere dayanmakta iken doğruldu. Sonra; “İyi dinleyin! Bir de, yalan yere şehâdettir” buyurdu.

Bakınız Fahr-i âlem, ana-babaya isyanı, onlara fenâ muâmele etmeyi, onların hukukuna riâyet etmemeyi, Allahü teâlâya şirk koşmakla beraber zikretti. Yine Resûlullah Efendimiz bir hadîs-i şerîfte; “Başa kakıcı olan, ana-babaya âsi olan, içki içmeye devam eden Cennete giremez” buyurdu. Başka hadîs-i şerîflerde buyuruldu ki:

“Allahü teâlâ, anne ve babasına âsi olana lanet etsin.” “Allahü teâlâ, babasına söğene lanet etsin. Allahü teâlâ, annesine söğene lanet etsin.” “Ana-babaya âsi olmak hariç, Allahü teâlâ, kıyâmet günü bütün günahları tehir eder. Ancak, anne ve babasına âsi olanlara ceza vermekte acele eder.” Yanî böyle kimselere, âhıretten önce dünyâda ceza verir.

Ka’b-ül-Ahbâr buyurdu ki: “Allahü teâlâ, kul, ana ve babasına âsi olduğu zaman, onu helak etmekte acele eder. Kul, anne ve babasına iyilik ve ihsânda bulunduğu müddetçe, ömrü uzun olur. Onlara iyilik etmek, bir şeye ihtiyâç duyduklarında onlara infakta bulunmaktır. Birisi Resûl-i ekremin yanına geldi ve; “Yâ Resûlallah! Babam malımı elimden almak istiyor” dedi. Bunun üzerine Resûl-i ekrem ona; “Sen de, malın da onundur” buyurdu.

Peygamber Efendimiz (Yalan yere yemîn, büyük günahtır) buyurdu. Bir hadîs-i şerifte de, (Yalan yemîn ederek bir Müslümânın hakkını alan kimsenin gideceği yer, Cehennemdir) buyurdu. Doğru olarak çok yemîn etmek, Allahü teâlânın ismine ve yemîne kıymet vermemek olur. Bunlara kıymet vermeyerek yemîn etmek çok çirkindir. Şarkılarda, temsillerde, eğlencelerde yemin etmek böyledir.