20/12/2021 Pazartesi Köşe yazarı R.A
Îmânın şubeleri nelerdir -1-
"Îmân altmış
küsûr veya yetmiş küsûr bâbdır. Ednâsı yoldan ezâ veren şeyi izâle etmek, en
yükseği 'Lâ ilâhe illallah' demektir..."
İki haftadan
beri “Îmânın şu'beleri” hadîsinin şerhleri üzerinde duruyoruz.
Artık bugün ve yarın konumuzu tamâmlayalım inşâallah...
Sünenü'n-Nesâî'nin son
cildinde: "Îmân 70 küsûr şu'bedir. Hayâ da îmândan bir
şu'bedir." Yine "Îmân altmış küsûr veya yetmiş küsûr
bâbdır. Ednâsı yoldan ezâ veren şeyleri yoldan kaldırmaktır. Hayâ, îmândan bir
şu'bedir” lafızları yer almıştır.
2. hadîste, yolda
eziyet veren şeylerin diken, taş, necâset vb. olduğu belirtildikten sonra
hayânın îzâhına geçilmiştir.
Sünenü İbn-i Mâce'deki
lafızlarda da bazı farklar vardır:
"Îmân altmış
küsûr veya yetmiş küsûr bâbdır. Ednâsı yoldan ezâ veren şeyi izâle etmek, en
yükseği “Lâ ilâhe illallah” demektir. Hayâ îmândan bir şu'bedir."
Îmânın şu'beleriyle
ilgili hadîs hakkında İmâm, Hâfız Ebû Hâtim İbn-i Hibbân demiştir ki: "Bu
hadîsin ma'nâsını bir müddet araştırdım… Allahü teâlânın Kitâbındakilere,
sünnettekileri ilâve edip mükerrerleri çıkardım. Gördüm ki Allahü teâlânın ve
Nebîsinin (aleyhisselâm), îmândan saydıkları 79 şu'be olmaktadır… Bunun üzerine
anladım ki Hazret-i Peygamberin (aleyhisselâm) murâdı, bu sayının Kitâb ve
Sünnette bulunduğudur."
Bu hadîste beyân
olunan “şu'be” kelimesinin ma'nâlarına dâir kaynaklarda
geçenleri özetleyecek olursak: Îmânın tâifeleri (grupları), kıt'aları,
fırkaları, parçaları, dalları, bâbları, nev'leri, cüzleri, hasletleri karşılıklarını
görürüz.
Îmânın hasletlerinin
neler olduğunu, İmâm, Muhaddis Ebû Bekr Ahmed İbnü'l-Hüseyn el-Beyhakî'nin
(384-458) “Şu'abu'l-Îmân” isimli eserini ihtisâr eden Ebû
Ca'fer Ömer el-Kazvînî'nin (v. 699) muhtasarından aynen tesbît edelim:
1- Allah'a (azze ve celle) îmân, 2- Allah'ın Resûllerine îmân, 3- Meleklere îmân, 4- Kur'ân'a ve ondan önce indirilmiş olan kitapların hepsine îmân, 5- Kaderin hayrının ve şerrinin Allah'dan olduğuna îmân, 6- Âhiret gününe îmân, 7- Öldükten sonra dirilmeye îmân, 8- İnsanların kabirlerinden diriltildikten sonra (hesap için) meydânda haşrolunacaklarına îmân, 9- Mü'minlerin yurd ve karârgâhlarının Cennet; kâfirlerin varacakları yer ve karârgâhlarının Cehennem olacağına îmân, 10- Allah'ı (azze ve celle) sevmenin vücûbuna îmân, 11- Allah'dan korkmanın vücûbuna îmân, 12- Allah'dan recâda bulunmanın vâcib olduğuna îmân, 13- Allah'a tevekkül etmenin vâcib olduğuna îmân, 14- Hazret-i Peygamber'e (aleyhisselâm) muhabbetin vâcib olduğuna îmân, 15- Hazret-i Peygamber'i ta'zîm, tebcîl ve tevkîrin vâcib olduğuna îmân, 16- Kişinin, dîni üzerinde büyük bir hırs göstermesi, öyle ki ateşe atılmak, ona küfürden daha sevimli gelmeli, 17- İlim taleb (ve tahsîl) etmek, 18- İlmi neşretmek, 19- Kur'ân-ı mecîd'e ta'zîmde bulunmak. Bu da onu öğrenmek, öğretmek, hudûd ve ahkâmını hıfzetmek, helâl ve harâmını bilmek, Kur'ân ehlini ve hâfızlarını tebcîl etmek, âyetlerin ma'nâsını düşünüp Allah'ın vaîdinden ağlamak sûretiyle olur. 20- Tahâretler, 21- Beş vakit namaz, 22- Zekât 23- Oruç, 24- İ'tikâf, 25- Hac, 26- Cihâd.