23/06/2020 Salı Köşe yazarı O.Ü
Levh-i mahfûzda değişiklik olur mu?
Kader değişmez. Kazâ, kadere uygun olarak meydana gelir.
Sual: İnsanların hâllerinde ve işlerinde yani kaderlerinde değişiklik olur
mu, yoksa ezelde nasıl takdir edilmiş ise öyle mi meydana gelir?
Cevap: Ahmet ibni Kemal paşa hazretlerinin Levh-il-mahfûz ve Ümm-ül-kitap ve
Ebüssuud Efendi'nin Kaza kader risalesinde, konu ile alakalı olarak buyuruluyor
ki:
Ra'd suresindeki, (Allahü teâlâ, dilediğini siler. Dilediğini
değiştirmez. Ümm-ül-kitâb, Ondadır) meâlindeki âyet-i kerimede, levh-i
mahfûz bildirilmektedir. Ümm-i kitâb, ezelî olan kelam-ı ilâhînin ismidir.
Melekler, bunu anlayamaz. Zamanlı değildir. Yani burada zaman yazılı değildir.
Allahü teâlâdan başka, kimse bilmez. Hiç yok olmaz. Levh-i mahfûzda ise,
değişiklik olur. Bunu melekler görür. İnsanın, işine göre, ömrü ve rızkı
değişir. İyiler kötü, kötüler iyi olarak değiştirilebilir. Böylece birine
ölümüne yakın, iyi işler yaptırıp, son nefeste iman ile gönderir. Başkasına
kötü amel işletip, imansız gönderir. Bunun için, Resûlullah Efendimiz her
zaman; (Allahümme, ya mukallibelkulûb, sebbit kalbî, alâ dînik) duasını
okurdu ki, ''Ey büyük Allahım! Kalbleri iyiden kötüye, kötüden iyiye çeviren,
ancak sensin. Kalbimi, dininde sâbit kıl, yani dininden döndürme, ayırma!''
demektir. Eshab-ı kiram bunu işitince; “Ya Resulallah! Siz de, dönmekten
korkuyor musun? dediklerinde; (Mekr-i ilâhîden, beni kim temin eder?) buyurdu.
Çünkü, hadis-i kudside; (İnsanların kalbi Rahmânın kudretindedir.
Kalbleri, dilediği gibi çevirir) buyurulmuştur. Yani, Celâl ve Cemâl
sıfatları ile, kötüye ve iyiye çevirir. Levh-i mahfûza ilk olarak, (Benden
başka Allah yoktur. Muhammed aleyhisselâm benim Resulümdür ve Habibimdir ve her
şey benim mahlukumdur. Her şeyin Rabbiyim, Hâlıkıyım) yazıldı. Sonra,
Peygamberleri ve kıyamete kadar gelecek insanların iyileri, saîd olarak,
kötüleri de, şakî olarak yazıldı.
Kader değişmez. Kazâ, kadere uygun olarak meydana gelir. Kazâ-i mu'allak
şeklinde yaratılacağı yazılmış olan bir şey, kulun iyi ameli ile değişip
yaratılmaz.
İbni Esîr hazretleri; “Kazâ ve kader, birbirinden ayrılmaz, çünkü, kader
temel gibi, kazâ da üstündeki bina gibidir” buyurdu.
Kader, Allahü teâlânın, olacak şeyleri ezelde bilmesidir. Kazâ ise, kaderde bulunan şeyleri, zamanı gelince yaratmasıdır.