03/03/2024 Pazar Köşe yazarı V.T

"Eshâbım için fakirlik saadettir. Âhir zamanındaki ümmetim için zenginlik saadettir..."

İmâdüddîn Nasr bin Abdürrezzâk hazretleri Seyyid Abdülkâdir-i Geylânî hazretlerinin torunudur. Hanbelî mezhebinde ilk Kâdı’l-kudâtdır. 1169 (H.564) senesinde doğdu. Babası ve amcasından hadîs-i şerîf dinledi. Bunlardan fıkıh ve kelâm âlimlerinden icâzet aldı. 1236 (H.633) senesinde vefât etti. Bir dersinde şunları anlattı:

“Kesb; yaşamak için lâzım olan malları helâlden kazanmaya çalışmak demektir. Kendine evlâdına, ıyâline ve borçlarını ödemeye lâzım olanları kesbetmek farzdır. Bunun için çalışan sevap kazanır. Özürsüz terk edene azap yapılacaktır.

Kendilerine nafaka verilmesi vâcib olanlara “Iyâl” denir. Borç ödemek farzdır. Ödeyemeden vefât edenin, ödemek niyeti varsa günahlı olmaz. Hadîs-i şerîfte (Beş vakit namazı kıldıktan sonra, çalışıp helâl kazanmak, her Müslümana farzdır) buyuruldu. Peygamberlerin (aleyhimüsselâm) hepsi, çalışıp kazanmışlardır. Çalışmayıp câmide oturarak, Allaha tevekkül ediyorum diyene inanmamalıdır. Bu, çalışmayı terk ettiği için, günah işlemektedir. Sâlih değil, fâsıktır. Bunun kalbi Allahü teâlâya değil, kulların mallarına bağlıdır. Önce sebebe yapışmak, sonra bu sebebin tesirini Allahü teâlâdan beklemek emrolundu. Muhtaç olduğu malı kazandıktan sonra, fazla çalışmayıp, ibâdet etmek caizdir. Bunun için, çalışmayıp ibâdet edene sû-i zan ve tecessüs etmemelidir. Çünkü ikisi de haramdır...

İhtiyâçtan fazla çalışıp, kazandıklarını senelerce saklamak mübahdır. Saklamayıp hayra, hasenata sarf etmek müstehâbdır. Nafile ibâdetlerden daha sevâbdır. Hadîs-i şerîfte; (İnsanların iyisi, insanlara faydası olanlardır) buyuruldu. Öğünmek, kibirlenmek için, ihtiyâçtan fazla kazanmak haramdır. Görülüyor ki, ehlinin ve ıyâlinin nafakalarını ve borçlarını ödemek için çalışıp, helâl kazanmak, nafile ibâdetleri yapmaktan kat kat daha sevâpdır. Hadîs-i şerîfte; (Eshâbım için fakirlik saadettir. Âhir zamanındaki ümmetim için zenginlik saadettir) buyuruldu.”

“Zarûret olmadan bir şey istemek haram olduğu gibi, ücretsiz olarak başkasına iş gördürmek de haramdır. Başkasının çocuğuna, kölesine iş gördürmek ise daha büyük günahtır. Abdullah İbni Abbâs diyor ki:

Çocuklarla oynuyordum. Ansızın Resûlullah (sallallahü  aleyhi ve sellem) geldi. (Git bana Muâviye’yi çağır) buyurdu. Bu hadîs-i şerîfe göre çocukların, haram olmayan oyunları oynaması ve çocuğa birisini çağırmak için güvenilmesi ve ufak işlerin yaptırılması caizdir."