Ne yapılırsa riya olur?
27/08/2022 Cumartesi Köşe yazarı O.Ü
Dünyalık elde etmek, yani mal, mevki elde etmek için ilim öğrenmek de, riya olur.
Sual: Bir Müslüman
ibadetlerini yaparken, sadaka, yiyecek giyecek verirken ne yapar ve nasıl
düşünürse riya olmaktadır?
Cevap: Başkalarının
sevgisine ve methetmelerine, övmelerine kavuşmak için, dünya işleri ile, onlara
iyilik yapmak, riya olur. İbadet ile olan riya bundan daha fenadır, kötüdür.
Allahü teâlânın rızasını hiç düşünmeden yapılan riya, hepsinden daha fenadır.
İbadet yaparak Allahü
teâlâdan dünya menfaatlerini istemek, riya olmaz. Yağmur duasına çıkmak
böyledir. İstihare yapmak da, böyledir. Ücret ile imamlık, hatiplik, muallimlik
yapmak, sıkıntıdan, hastalıktan ve fakirlikten kurtulmak için âyet-i kerimeler
okumak da, böyledir denildi.
Bunlarda hem ibadet,
hem de menfaat niyetleri bulunmaktadır. Ticaret maksadı ile hacca gitmek de
böyledir. İbadet niyeti hiç bulunmazsa riya olurlar. İbadet niyeti çok olursa,
sevap hasıl olur.
İbadetlerini
başkalarına göstermek, onlara öğretmek ve teşvik etmek niyeti ile olursa, yine
riya olmaz ve çok sevap olur.
Ramazan orucunu
tutmakta riya olmaz. Allahü teâlânın rızası için namaza başlayıp, sonradan
hasıl olan riyanın zararı olmaz. Riya ile yapılan farzlar sahih olur. İbadet
borcu ödenmiş olur ise de, sevabı olmaz.
Et ihtiyacını
karşılamak niyeti ile, kurban kesmek caiz olmaz. Allahü teâlâ için ve bir insan
için birlikte niyet ederek kurban kesmek caiz değildir.
Allahü teâlânın rızası
için olmayıp, yalnız hacdan, gazadan gelen için ve gelen emiri, reisi
karşılamak için kesilen hayvan leş olur. Kesmesi ve yemesi haram olur.
Riyadan korkarak
ibadeti terk etmek caiz değildir. Allahü teâlânın rızası için namaza durup,
namazı bitirinceye kadar hep dünya işlerini düşünürse, namazı sahih olur.
Şöhrete sebep olacak
şekilde giyinmek de riya olur. Din adamlarının, temiz, kıymetli elbise
giymeleri lazımdır. Bunun için, imamların, Cuma ve bayram günleri ziynetli,
yeni elbise giymeleri sünnettir.
Münakaşa etmek,
başkalarından üstün görünmek ve övünmek için ilim öğrenmek de, riya olur.
Dünyalık elde etmek, yani mal, mevki elde etmek için ilim öğrenmek de, riya
olur.
Sual: Deriden çıkan
sarı su, cerahat gibi şeyler abdesti bozar mı?
Cevap: Hanefi mezhebinde, deriden çıkan kan, cerahat, sarı su, ağrılı çıkan renksiz su, abdesti bozar.
