03/03/2020 Salı Köşe yazarı O.Ü
Ana, babaya nafaka vermek
Zengin olan çocukların, fakir olan ana babalarına nafaka vermesi farzdır.
Sual: Ana, baba muhtaç olduğu zaman, bunların nafakalarını kimin ve
kimlerin vermesi gerekir, belli bir sıralaması var mıdır?
Cevap: Zengin olan çocukların, fakir olan ana babalarına nafaka vermesi
farzdır. Kız ve oğlan çocuklar eşit miktarda verir. Anaya, babaya bakmak,
bunlar öldükte daha çok miras alacak olana farz değildir. Bunlara daha yakın
olana ve onların parçası olana farzdır. Oğlunun oğlu ile kızı bulunan anaya,
babaya yalnız kızları bakar. Hâlbuki, mirası kız ile torun yarı yarıya alır.
Kızının çocuğu ile erkek kardeşi bulunana, torunu bakacaktır. Hâlbuki, mirasın
hepsini erkek kardeş alır. Kızlarının çocuklarına hiç miras düşmez. Fetâvâ-i
Hayriyyede deniyor ki:
“Kazandığı, geçimini karşılayabilen fakir kimsenin, fakir babasına nafaka
vermesi farz değildir. Fakir olan anasını, babasını kendi evine alıp, birlikte
geçinirler. Zevceyi dövmek, eziyet etmek, nafakasını tam vermemek, onsuz başka
şehre yerleşmek haramdır. Büyük günahtır. Kıyamet günü, bunun suali çok çetin,
azabı da, pek elim olacaktır. Hâkim tarafından tazir olunması, cezalandırılması
lazımdır. Gücü yettiği hâlde, üç cins nafakadan birini vermezse, hapsolunur.”
***
Sual: Ana, babaya hizmette öncelik sırası nasıldır ve bir baba evladına
kızabilir, emir verebilir mi?
Cevap: Bu konuda Hazânet-ür-rivâyât kitabında deniyor ki:
“Anadan babadan birine iyilik edince öteki incinirse, babaya hürmet, saygı,
itaat etmeli, anaya hizmet ve yardım ve ihsan etmelidir. Babanın oğluna
kızması, bağırması caizdir. Baba, çocuğuna vereceği emri, onun yapmayacağını
anlarsa, onu isyan günahından korumak için, emretmemeli, bunu yaparsan iyi olur
demelidir.”
***
Sual: Cemaatle namaz kılarken, imamda namazı bozan bir şey gören ne yapar
veya imamın kendisi namazı bozan bir şeyi yaptığını sonra hatırlarsa ne yapması
gerekir?
Cevap: İmamda namazı bozan bir şey bulunduğunu anlayan kimse, bu namazı
tekrar kılar. Bunu imam namazda hatırlarsa yahut namazda iken namazı bozan bir
şey hasıl olursa, bunu hemen cemaate bildirir. Namazdan sonra anlarsa, o
cemaatten olduklarını hatırladığına, söyleyerek, haber göndererek, yazarak
bildirir. Haber alan, iade eder. Alamayan affolur. Bir kavilde ve Şafii
mezhebinde imamın cemaate haber vermesi lazım değildir.