03/07/2025 Perşembe Köşe yazarı V.T
"Yaptığın işler bize gösteriliyor ey oğul"
"İnsanların yaptıkları işler, mezardaki
tanımadıkları ölülere de bildirilir."
Bağdâdîzâde Hasan Çelebi Osmanlı
âlimlerindendir. Bursa’da doğdu. Orada zamanının âlimlerinden ilim tahsil etti
ve icâzet alıp, Dimetoka, İnegöl, İznik, Edirne ve İstanbul’da müderris olarak
vazîfe yaptı. Sonra Manisa müftîliğine, daha sonra da Nakib-ül-Eşrâf makamına
tayin edildi. Emekli olunca Bursa’ya yerleşip, 986 (m. 1578) senesinde orada
vefât etti.
Bu mübarek zat, bir dersinde
şunları anlattı:
Hakîm-i Tirmizî’nin “Nevadir”
kitabında bildirdiği hadîs-i şerîfte; “İnsanların yaptıkları işler, pazartesi
ve perşembe günleri, Allahü teâlâya arzolunur. Peygamberlere, evliyâya ve
ana-babaya cuma günleri gösterilir, iyi işleri görünce sevinirler. Yüzlerinin
parlaklığı artar. Allahtan korkunuz! Ölülerinizi incitmeyiniz!” buyuruldu.
İnsanların yaptıkları işler,
mezardaki tanımadıkları ölülere de bildirilir. Abdullah İbni Mübârek ve İbn-i
Ebiddünyâ’nın, Ebû Eyyûb el-Ensârî’den bildirdikleri hadîs-i şerîfte;
“Yaptığınız işler, ölülere bildirilir, İyi işlerinizi görünce sevinirler, kötü
işlerinizi görünce üzülürler” buyuruldu.
Hakîm-i Tirmizî’nin, İbn-i
Ebiddünyâ’nın ve Beyhekî’nin “Şu’ab-ül-Îmân” kitabında Nu’mân bin Beşîr’den
bildirdikleri hadîs-i şerîfte; “Mezardaki kardeşleriniz için Allahü teâlâdan
korkunuz! Yaptığınız işler, onlara gösterilir” buyuruldu. Bu iki hadîs-i şerîf,
bütün ölüler içindir.
Ebüdderdâ hazretleri buyuruyor
ki: “Yaptığınız işler, ölülerinize gösterilir. Bununla sevinirler veya üzülürler.”
İbn-i Ebiddünyâ, Sadaka bin
Süleymân Ca’ferî’den bildiriyor ki: “Bir kötü huyum vardı. Babamın ölümünden
sonra, pişman oldum. Bu taşkınlıklarımdan vazgeçtim. Bir aralık bir kabahat
yaptım. Babamı rüyâda gördüm. Bana; 'Ey oğlum! Senin güzel işlerinle, kabrimde
rahat ediyordum. Yaptığın işler bize gösteriliyor. İşlerin, sâlihlerin
amellerine benziyor. Fakat, son yaptığından dolayı çok üzüldüm, utandım.
Yanımdaki mevtalar arasında beni utandırma' dedi.”
Bu haber,
yabancı mevtaların da, dünyâdaki işleri anladıklarını gösteriyor. Çünkü,
çocuğun işleri babasına gösterildiği zaman, babası oğluna, beni yanımdaki
ölülere utandırma demektedir. Yabancı ölüler, çocuğun işlerinin babasına
gösterildiğini anlamasalardı, babası rüyâda böyle söylemezdi.