23/04/2023 Pazar Köşe yazarı O.Ü
Ramazandan sonra iki gün oruç tutmak
Sual: Ramazanın başlaması ve
bayram, hilalin görülmesi ile olmadığı zamanlarda, ramazan ayından sonra,
başı ve sonu için iki gün oruç mu tutmak gerekir?
Cevap: Ramazan
ayının ve bayramın, gökteki hilali görmekle değil de, takvimlerdeki hesaba göre
başlatıldığı yerlerde, oruca ve bayrama hakiki zamanlarından bir gün önce veya
bir gün sonra başlanılmış olabilir. Oruç tutulan birinci ve sonuncu günleri
hakiki ramazana rastlamış olsalar bile, ramazan olup olmadıkları şüpheli olur.
İbni Âbidînde deniyor ki:
Ramazan olup olmadığı şüpheli olan günlerde, ramazan orucu
tutmak, tahrimen mekruhtur. Müslüman memleketinde olup da, ibadetleri bilmemek
özür olmaz.” Bunun için, ramazanın takvimlere uyarak başlatıldığı yerlerde,
bayramdan sonra, iki gün kaza orucu tutmak lazımdır. Bazı kimseler;
"Ramazandan sonra, iki gün kaza orucu tutmak da nereden çıktı? Hiçbir
kitapta böyle bir şey yoktur" diyorlar. Kitaplarda yazılı değildir
sözü yanlıştır. Çünkü her asırda, her yerde, ramazan ayı, hilali görmekle
başlardı. İki gün kaza orucuna lüzum yoktu. Şimdi, ramazan ayı, hilalin doğma
zamanını hesap etmekle başlatılıyor. Ramazanın başlaması, İslamiyetin
bildirdiği hükme uygun olmuyor. Bu hatayı düzeltmek için, bayramdan sonra iki
gün kaza orucu lazım olduğu, Tahtâvînin Merâkıl-felâh hâşiyesinde yazılıdır.
Mecmû'a-i Zühdiyyede deniyor ki:
“Şevvâl, bayram hilalini gören bir kimse, iftar edemez. Çünkü
bulutlu havada, Şevvâl hilalini, iki erkeğin veya bir erkekle iki kadının
gördüm demeleri lazımdır. Açık havada, ramazan ve şevvâl hilallerini çok
kimsenin gördüm demeleri lazımdır.” Kâdîhânda deniyor ki:
“Hilal, şafaktan sonra batarsa, ikinci gecenin, şafaktan evvel
batarsa, birinci gecenin hilalidir.”
Sual:
Bilerek orucunu bozan bir kimse, bu bir oruç yerine, keffaret olarak niçin
altmış gün oruç tutuyor, bu haksızlık olmuyor mu?
Cevap: Keffaret cezası, mübarek ramazan ayının hürmet, namus perdesini yırtmanın karşılığıdır. İmâm-ı a'zam hazretlerine göre, dört mezhepte de sahih olan ramazan orucunu bile bile bozmanın cezasıdır. Şâfii mezhebinde, fecirden önce niyet şart olduğundan, fecirden önce niyet etmeyen veya zorla, özürle bozan Hanefiler de, İmâm-ı a'zama göre keffaret yapmaz.