13/01/2022 Perşembe Köşe yazarı V.T
Herkes ektiğini biçer, ettiğini bulur!..
İyiliğin daima alnı ak
aynası parlaktır. Düşkün başkasını da düşürmek, kara başkasına da is çalmak
ister!..
Bâli Mehmed Çelebi
Anadolu evliyâsındandır. Soyu Mevlânâ Celâleddîn Rûmî hazretlerine ulaşır.
Afyonkarahisar’da doğdu. Burada ilim tahsîlini tamamladı. Mevleviyye tarîkatı
büyüklerinin terbiyesinde yetişerek icâzet aldı. Babasından kalan dergâhında
talebe yetiştirdi. 1485 (H.890)’da vefât etti. Sohbetlerinde Mesnevî’den
anlatırdı. Buyurdu ki:
Mevlânâ Celâleddîn Rûmî
hazretleri buyuruyor ki: İyiliğin daima alnı ak aynası parlaktır. Düşkün
başkasını da düşürmek, kara başkasına da is çalmak ister. Ama istediği kadar
tütsün külhanın dumanından güneşe ne gam!.. Güneşin alnına kara çalmaya
kalkan kendi alnını karartır. Karga istediği kadar arkasından gaklasın, o gak
guk sesini Ankanın ruhu bile duymaz. İnsanlar arasında da kimisi güneş gibi
kimisi külhan; Anka tabiatlı olan da var karga huylu olan da... Peygamber ve
veliler güneş ve Anka gibi bütün karalamaların ve ayıplamaların üzerindedir.
Işığı mezbelelikte sürünüyor diye ayın kirlendiğini sanma. Ay yücelere taht
kurmuş oturmaktadır. Işığını göndermesi onun aczinden değil kereminden,
cömertliğindendir. Ay gibi yücelere taht kurmuş Hak erlerinin de düşkün
insanlara el uzatmakla eli kirlenmez. Onlar güneş gibi, yağmur gibi, ay gibi
insanlara rahmettir.
Yaya düzgün ok
lazımdır. Yay ne kadar güçlü çekilirse çekilsin düz olmayan ok uzağa gidemez. O
hâlde ey Hak yolunun yolcusu! Sen de niyetinle amelinle bu yolda ok gibi dümdüz
ol! Ta ki üstadın bir yay gibi seni ötelerin ötesine ulaştırsın.
Hak teala kendisinden
korkana öyle bir heybet ve haşmet verir ki yer de ondan korkar, gök de! Yani
Hakdan korkan cümle korkulardan kurtulur. O sığınaktan mahrum olanlara ise
çepeçevre âlem düşman görünür.
Herkes ektiğini biçer, ettiğini bulur. Saygılı olanın hakkı saygı, iyilik
yapanın ücreti iyiliktir. Saygı ve iyilik şekerine maden olan dudak nasıl olur
da o tattan nasiplenmez!
Ey dilim, sen benim
hem servetimsin hem felaketim! Beni abad eden de sensin berbad eden de.
İyi kullanıldığında harmanımsın kötü kullanıldığında şimşek. Ey kırmızı dil,
bir ateş parçası gibi harmanımı yakıp küle çevirdin!
Ey insan, ne tuhaf bir varlıksın sen. Zıtlıklar sende birleşmiş. Hayvan da melek de yerinde sabit ama sen bunları nefsinde cem etmiş "ten" hayvanıyla "can" meleğini bir araya getirmişsin. Bu yüzden hem göğe mensupsun hem yere. Bu ikili yapını bil ve ona göre dikkatli davran. Ta ki tenin canına diş geçirmesin, kötülük iyiliğine baş eğdirmesin. Gökler dururken börtü böcek gibi toprağın altını vatan edinme.