20/12/2025 Cumartesi Köşe yazarı V.T
Bilgisiz kişiler, zillete düşmeye mahkûmdur!
“Cehâlet bir binektir ki, ona binen zillete
düşer. Bilgisizle arkadaşlık yapan sapıtır!”
Ebû Ahmed Muzaffer hazretleri, evliyânın büyüklerindendir. Ebû
Sa’îd-i Ebü’l-Hayr ve diğer büyük zâtlarla görüşüp onlardan ilim öğrendi.
Kendisinden de birçok kimseler istifâde etti. Hicri 5. asrın ortalarında vefât
etti. Sohbetlerinde buyurdu ki:
Bir zaman Hire’ye askerler geldi. Askerlerden birisi, köylünün
birinden atlar için bir yük saman aldı. Ücretini tam olarak ödedi. Bu köylünün
ihtiyâr bir babası vardı. O asker ile dost oldu. O ihtiyâr köylü, dostu olan
askere dedi ki: “Bugün, hacılar tavaf etmektedir. Keşke biz de orada
olsaydık." Asker “İster misin? Seni oraya eriştireyim. Ama kimseye
söylememen şartı ile” dedi. İhtiyâr; “Söylemem” dedi. Asker, Allahü teâlânın
izni ile bir anda ihtiyârı Arafat’a ulaştırdı...
Haccedip, lüzumlu vazîfeleri yaptıktan sonra, yine bir anda geri
döndüler. İhtiyâr, askere dedi ki: “Senin gibi bir hâlde bulunan kimsenin,
askerlerin arasında durmasına hayret ediyorum. Bu nasıl oluyor?” Asker şöyle
cevap verdi: “Eğer benim gibi bir kimse bunların içinde olmasa idi, senin gibi
bir ihtiyâr veya zayıf, muhtaç bir nine gelip derdini dökse kim bakardı? Kim alâkadar
olurdu? Kim dostluk elini uzatırdı? İşte ben, birçok faydayı düşünerek bunlar
arasında bulunuyorum. Sakın sırrımı kimseye söyleme” dedi.
İhtiyâr, işin içinde önce fark edemediği nice hikmet ve
faydaların bulunduğunu anlayıp, “Peki” dedi. Teşekkür edip ayrıldılar...
Cehâlet de kötü vasıflardan biri olup, kötü ahlâktandır. Câhil,
iyiyi kötüden, kötüyü iyiden ayırt edemez. Görüşlerinin neticesi dalâlet,
sapıklık ve felâkettir. Bilgisiz kişi, zillete düşmeye mahkûmdur! İslâm
âlimleri dediler ki: “Cehâlet bir binektir ki, ona binen zillete düşer. Kim
bilgisizle arkadaşlık yaparsa, sapıtır yoldan çıkar.” “İnsana verilen en güzel
nimet, akıldır. Kötülüklerin en kötüsü cehâlet, bilgisizliktir.”
“Câhil, ömrüne güvenir. Akıllı ise, hesapla kitapla yaptığı
işlerine göre hareket eder.”
“Câhilin görmesi gözle, akıllı kişinin ise kalbiyledir.”
"Âlimler, câhilin altı vasfı olduğunu ve bunlarla
tanınacaklarını söylediler. Bu altı vasıf şunlardır: Her şeyde hemen
öfkelenirler. Faydası olmayan şeylerden konuşurlar. Yersiz sadaka verirler.
Sırrı korumayıp ifşa eder ve yayarlar. Dostunu ve düşmanını birbirinden
ayıramazlar. Herkese güvenirler."