04/06/2023 Pazar Köşe yazarı S.K
Dört şey kalbi karartır
Büyük âlim ve velî Mevlâna Halid-i Bağdadî hazretleri buyurdu
ki: “Dört şey kalbi karatır: Kibirlenmek, münakaşa etmek, kızmak ve kin
beslemek.”
Kibir: Allahü
teâlâyı unutmanın alametidir. Her iyiliğe engeldir, her kötülüğün
anahtarıdır. Hazret-i Ebu Bekir buyuruyor ki:
"Kibirden sakının. Topraktan yaratılıp, yine toprağa
dönecek olan bir varlığın kibirlenmesi, bugün var, yarın yok olan bir kimsenin
kendini beğenmesi ne kadar anlamsızdır."
Bir insanda kibir varsa, bunun alameti öfkedir. Kibirli olan,
çabuk öfkelenir. Öfkeli olan da kalp kırar. Bir kimse, asık çehreli ve
öfkeliyse, iyiye alamet değildir.
Münakaşa: Malik
bin Enes hazretleri, "Tartışmak kalpleri katılaştırır, kin ve nefret
doğurur" buyurdu. Münakaşa, dostun dostluğunu azaltır, düşmanın
düşmanlığını artırır... Hikmet ehli bir zat şöyle buyurur:
"Allahü teâlâyı unutma. Yumuşak, saygılı ve edepli ol.
Münakaşa etme. Dostla da düşmanla da iyi geçin. Mütevazı ol. Sevilen insan ol.
Kimseyi kendine düşman yapma. Kimsenin kalbini kırma. Emr-i marûf yaparken dahi
incitme. Büyüklerimiz, hiç kimsenin yüzüne karşı hatasını söylememişler.
Kızarak, suçlayarak, hakaret ederek, kibirlenerek ve kendini beğenerek konuşma.
Dua al, beddua alma. Gönül yap, gönül yıkma. Üç beş günlük ömrünü böyle
geçir..."
Kızmak: Bir
kimse, Resûlullaha (sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem) "İşlerin en
iyisi hangisidir" dedi. (Güzel huylu olmaktır)
buyurdu. Kalkıp, biraz sonra, sağ tarafına gelip, yine sordu. Yine, (İyi
huylu olmaktır) buyurdu. Gidip, sonra sol tarafına gelip,
“Allah’ın en sevdiği iş nedir?” dedi. Yine, (İyi huylu olmaktır)
buyurdu. Sonra, arkadan gelip, "En iyi, en kıymetli iş
nedir?" dedi. Peygamber Efendimiz “sallallahü aleyhi ve
sellem” ona karşı dönüp, (İyi huylu olmak ne demektir anlayamadın
mı? Elinden geldiği kadar kimseye kızmamaya çalış) buyurdu. [Terğîb
ve Terhîb]
Yine bu husustaki bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Kuvvetli olmak, başkasını yenmek demek değildir. Kuvvetli
olmak, kahraman olmak, kendi öfkesini yenmek demektir.) [Buhârî]
Kin
beslemek: Başkasından nefret etmektir. Kendine nasihat
verene kin beslemek haramdır. Hâlbuki onu sevmek, ona hürmet etmek gerekir. Bu
kötü huya yakalanan kimse, kendine nasihat verene karşı kibirlenir, onun haklı
sözlerini, tavsiyelerini kabul etmez. Herkese karşı üstün olduğunu
göstermek ister. Başkasına eziyet verdiğinde özür dilemez...
Kin beslemekten hasıl olan kötü huylar çoktur. Kin besleyen
kimse, iftira, yalan, yalancı şahitlik, gıybet, sırrı yaymak, alay etmek,
haksız olarak incitmek, hakkını yemek, sıla-i rahimi terk etmek
(akraba ziyaretini kesmek) ve daha başka günahlara yakalanır.
Evliyanın büyüklerinden Zünnun-i Mısri hazretleri buyurdu
ki: Kalbin kararmasının dört alameti vardır:
1- İbadetin tadını duymaz. 2- Allah korkusu hatırına gelmez. 3-
Gördüklerinden ibret almaz. 4- Okuduklarını, öğrendiklerini anlayıp
kavrayamaz.