06/05/2023 Cumartesi Köşe yazarı O.Ü
Akıl ile mutlak yaratıcıyı tanımak
Sual: Dünya yaratıldığından
itibaren, dünyaya gelen her insan, kendini yaratanı tanıyabilmiş midir?
Cevap: Allahü
teâlâ birdir, ezelîdir, ebedîdir ve kadimdir. Her türlü değişmekten uzaktır.
Ondan başka her şey, bu varlık âleminde, zaman geçmesi ile eskiyerek bozulur ve
değişmelere uğrar. Allahü teâlâ ise, her türlü değişiklikten beridir, uzaktır.
O, hiç değişmez. "Bir, bir daha, iki eder" sözü zamanla hiç
değişmeyeceği gibi, asırlar ve zamanın geçmesi de, Allahü teâlânın birliğini,
ilmini ve kudretini değiştirmez.
Akıl gibi bir nimet verilmekle, diğer mahluklar, yaratılanlar
içinden seçilmiş olan insan, yeryüzünde yaratıldığından beri, Allahü teâlânın
var olduğunu anlamaktadır. Bu hakikat, her din ve mezhebde, değişik bir şekil
ile açıklanarak, ortaya konmuştur. Fakat, insanların akılları değişik, anlama
kabiliyetleri farklı olduğundan, herkes yaratıcıyı aradığında, Onu kendi
tabiatına, meşrebine, ilim ve idrakine, anlayışına uygun bir tarzda tesavvur
etmiş, düşünmüştür. Onu kendi anlayışına ve meşrebine göre tarif etmiştir.
Çünkü insan, aklının aczi ve noksanlığı sebebi ile anlamadığını, bilmediğini,
bildikleri gibi sanmıştır. Hakikati bulduk diyenlerin çoğu, Mecusilik,
putperestlik gibi batıl şeylerin içine dalmışlar, bu sebeple şirk ve dalalete
düşmüşlerdir.
İnsan, kendi noksan aklı ile, mutlak yaratıcıyı
anlayamıyacağından, merhametlilerin en merhametlisi olan Allahü teâlâ, her
asırda, her kavme Peygamberler göndermiştir. Böylece, işin hakikatini,
doğrusunu insanlara öğretmiştir. Saidlerden, iyilerden olanlar, iman ederek
kurtuldular, dünya ve ahiret saadetine kavuştular.
Bedbaht, talihsiz olanlar ise, itiraz ve inkâr ederek, hüsranda
kaldılar.
Sual:
Kötü huyu olan bir kimse, bundan kurtulmak için ne gibi şeyler yapmalıdır?
Cevap: Kötü huydan kurtulmak için, insanın, kötü bir şey yapınca, arkasından riyazet çekmeyi, nefse güç gelen şey yapmayı âdet edinmesi, kötü huydan kurtulmak için faydalı bir ilaçtır. Mesela, bir kötülük yaparsam, şu kadar sadaka vereceğim veya oruç tutacağım, gece namazları kılacağım diye yemin etmelidir. Nefis, bu güç şeyleri yapmamak için, onlara sebep olan kötü âdetini yapmaz. Kötü ahlakın zararlarını okumak, işitmek de, faydalı bir ilaçtır.