20/11/2024 Çarşamba Köşe yazarı V.T
"Nefis, çok övülmesi yüzünden firavunlaştı!"
Dünyanın lütfetmesi ve yaltaklanması, hoş bir lokmadır, ama az
ye! Çünkü ateşten bir lokmadır!
Celâleddîn Ârif Çelebi Mevlânâ Celâleddîn Muhammed
Rûmî'nin torunu, Sultan Veled'in oğludur. 1271 (H.670) senesinde doğdu. Babası
Sultan Veled'den zâhirî ve bâtınî ilimleri öğrendi. Babasının vefâtından sonra
onun halîfesi, vekîli oldu. 1319 (H.719) senesinde Konya'da vefât etti. Bir
sohbeti sırasında buyurdu ki:
Üstadım, dedem Mevlânâ Celâleddîn Muhammed Rûmî
hazretleri Mesnevi’sinde şöyle anlatır:
Ten kafese benzer. Girenlerin, çıkanların, insanla
dostluk edenlerin aldatmasıyla can bedende dikendir. Bu, “Ben senin sırdaşın
olayım” der. Öbürü “Hayır, senin akranın, emsalin benim” der.
Bu der ki: “Varlık âleminde güzellik fazilet, iyilik
ve cömertlik bakımından senin gibi hiçbir kimse yok.” Öbürü der ki: “İki cihan
da senindir. Bütün canlarımız senin canına tabidir.” O da, halkı, kendisinin
sarhoşu görünce kibirlenir, elden, avuçtan çıkmaya başlar. Şeytan onun gibi
binlerce kişiyi ırmağa atmıştır!
Dünyanın lütfetmesi ve yaltaklanması, hoş bir
lokmadır, ama az ye! Çünkü ateşten bir lokmadır! Ateş gizlidir, zevki
meydanda. Dumanı sonunda meydana çıkar.
Sen “Ben o metihleri yutar mıyım? O, tamahından
methediyor. Ben, onu anlarım” deme! Seni metheden, halk içinde aleyhinde
bulunursa onun tesiriyle gönlün, günlerce yanar.
Onun; mahrumiyetten senden umduğunu elde edemeyip
ziyan ettiğinden dolayı aleyhinde bulunduğu hâlde, o sözler, gönlüne
dokunur, onun tesiri altında kalırsın. Metihten de bir ululuk gelir, dene de
bak! Methin de günlerce tesiri altında kalırsın. O metih canın ululanmasına,
aldanmasına sebep olur.
Fakat bu tesir, zahiren görünmez, çünkü methedilmek
tatlıdır. Kınanmak acı olduğundan derhâl kötü görünür. Kınanmak, kaynatılmış
ilaç ve hap gibidir; içer, yahut yutarsa uzun bir müddet ızdırap ve elem içinde
kalırsın.
Tatlı yersen onun zevki bir andır, tesiri öbürü kadar
sürmez. Zahiren uzun sürdüğü için de tesiri, gizlidir. Her şeyi, zıddıyla anla!
Methin tesiri, şekerin tesirine benzer; gizli tesir eder ve bir müddet sonra
vücütta deşilmesi icap eden bir çıban çıkar.
Nefis çok övülmesi yüzünden
firavunlaştı. Alçak gönüllü, hor, hakir ol; ululuk taslama! Elinden geldikçe
kul ol, sultan olma! Top gibi zahmet çekici ol, çevgan olma! Yoksa; senin bu
letafetin, bu güzelliğin kalmayınca o, seninle düşüp kalkanlar, senden
usanırlar.