21/06/2022 Salı Köşe yazarı O.Ü
Haccın farz olmasının şartları
Bir kimseye haccın farz olması için, haccın vücub şartlarının o kimsede bulunması lazımdır.
Sual: Bir kimseye
haccın farz olması için, o kimsede ne gibi şartların bulunması gerekir?
Cevap: Bir kimseye
haccın farz olması için, haccın vücub şartları diye bildirilen şartların o
kimsede bulunması lazımdır ki bunlar sekiz tanedir:
1-Müslüman
olmak. 2-Kâfir memleketinde olanın da, haccın farz olduğunu işitmesi
lazımdır. 3-Akıllı olmak. 4-Büluğ çağında olmak, ergenliğe
ulaşmak. 5-Hür olmak, köle veya hapiste olmamak. 6-Geçim ihtiyacından
fazla olarak hacca götürüp getirecek ve geride kalanlara yetecek kadar, helal
parası olmak. Haram malı olana, hacca gitmek değil, bunları sahiblerine ödemek
farzdır. Haram mal ile hacca giden, hac yapmamak azabından kurtulur ise de, hac
sevabı kazanamaz. Bu durum, gasbedilen yerde namaz kılmaya benzer. Böyle
kimselerin ibadetlerine mâni olmamalıdır. Zira günahlar ibadetlere mâni
değildir. Parasının helal olduğunda şüphesi olan, sevap kazanmak için, Yahya
Efendi fetvâsında yazılı olduğu gibi, bir kimseden ödünç alıp bununla hacca
gitmelidir. Borcunu şüpheli parası ile ödemelidir. 7-Hac vakti gelmiş
olmak. Hac vakti, Arefe ve bayram günleri olmak üzere, beş gündür. Yolda geçen
zaman da düşünülerek, vücub şartları, bu zaman başında mevcut olan kimsenin
ömründe bir kerre hacca gitmesi farz olur. 8-Hacca gidemeyecek kadar, kör,
hasta, çok ihtiyar ve sakat olmamak.
Sual: Sadece namaz,
oruç gibi bedenle yapılanlar mı ibadet olmaktadır yoksa mal ile yapılanlar da
ibadet sınıfına girmekte midir?
Cevap: Dinimizin
yapılmasını emrettiği ibadetler üç kısımdır:
1-Yalnız beden ile
yapılan ibadettir. Namaz kılmak, oruç tutmak, Kur’ân-ı kerim okumak, zikretmek
böyledir. Hiç kimse, başkası yerine, bedenle yapılan ibadeti yapamaz ve bu
ibadetler için kişi, kendi yerine başkasını vekil de edemez.
2-Yalnız mal ile
yapılan ibadetlerdir. Zekât, sadaka-i fıtır, toprak mahsulleri zekâtı,
keffaretler, fakirleri doyurmak ve giydirmek böyle ibadetlerdir. Bir kimsenin
özrü olsun veya olmasın, bunun mal ile yapılacak ibadetlerini başkası, bunun
izni ve malı ile yapabilir.
3-Hem beden, hem mal ile yapılan ibadetlerdir. Farz olan hac böyledir. Bir kimse hayatta iken, ancak devamlı özrü olduğu zaman, bunun emri ve malı ile yerine başkası vekaleten hac yapabilir.