05/01/2023 Perşembe Köşe yazarı O.Ü
Zamana göre ibadet değişir mi?
Din bilgilerinde, ibadetlerde
zamana uyulmaz. İman bilgileri, din bilgileri zamanla değişmez.
Sual:
Zamanın, insanların ve şartların değişmesi ile, emredilen ibadetlerde de bir
değişiklik olur mu?
Cevap: Mecellenin
39. Maddesinde; “Zamanın değişmesi ile, âdete dayanan hükümler değişebilir”
deniyor. Fakat, Nass ile yani âyet-i kerime ve hadis-i şeriflerle bildirilmiş
olan ahkam, hükümler hiçbir zaman değişmez. Her âdet, delil-i şeri olamaz. Bir
âdetten hüküm çıkarılabilmesi için, bu âdetin Nasslara yani âyet-i kerime ve
hadis-i şeriflere muhalif, aykırı olmaması ve salih Müslümanlar arasında
Seleften gelmiş olması lazımdır. Haram işleyenler çoğalır, haramlar âdet hâline
gelirse, yine helal olmazlar. Küfür alametleri de âdet olur, Müslümanlar
arasına yayılırsa, İslam âdeti olmaz. Küfür alameti olmaktan çıkmazlar. Mubah
olan âdetlerde ve fen bilgilerinde zamana uyulur, teknikte ilerleyenlere ayak
uydurulur. Din bilgilerinde, ibadetlerde zamana uyulmaz. İman bilgileri, din
bilgileri zamanla değişmez. Bunları değiştirmek, zamana uydurmak isteyenler,
Ehl-i sünnetten ayrılır, kâfir veya sapık olurlar.
Sual:
Namaz kılan bir kimse, şaşırsa ve kaç rekat kıldığında şüphe ederse, ne
yapması, nasıl hareket etmesi gerekir?
Cevap: Kaç rekat kıldığını şaşırıp, namaz içinde düşünmesi, sonraki rüknün veya vacibin, bir rükün zamanı kadar gecikmesine sebep olursa, bu arada, âyet ve tesbih okusa bile, secde-i sehiv lazım olur. Bir âyet okumak, rükü ve iki secde, son rekatte oturmak, birer rükündür. Düşünmek, farzı veya vacibi geciktirince, secde-i sehv lazım oluyor. Mesela, son rekatte oturunca düşünürse, selam vermesi gecikirse, secde-i sehv lazım olur. Fazla okuduğu salevat ve dua, sünnet olarak değil, düşünce sebebi ile olduğu vakit, vacibin gecikmesi suç oluyor. Başka bir namazı kılıp kılmadığını veya dünya işlerinden herhangi birini düşünürse, bir rüknün gecikmesine sebep olsa bile, secde-i sehv lazım olmaz. Namaz bittikten sonra, kaç rek'at kıldığında şüphe ederse, buna vesvese denir. Namazdan sonra, bir adil Müslüman, yanlış kıldın derse, tekrar kılması iyi olur. İki adil kimse söylerse, tekrar kılması vacip olur. Adil olmazsa, sözünü dinlemez. İmam doğru, cemaat ise, yanlış kıldık derse, imam kendine güveniyorsa veya bir şahidi olursa, bu namaz tekrar kılınmaz.