09/04/2021 Cuma Köşe yazarı V.T
Velîyi, ancak onun gibi olanlar anlar...
Velî zâtların, her ân gönlü Allahü teâlâ iledir ve O’nun muhabbeti ile
yanmaktadır.
Fenayî Mustafa Efendi Osmanlı evliyasındandır. Rumeli’de, Şumnu’da doğdu.
İstanbul’a gelerek Selâmi Ali Efendi’ye intisab ederek icazet aldı ve
halifelerinden oldu. Beşiktaşlı Yahya Efendi türbesi civarında yaptırdığı
dergâhta talebe yetiştirdi. 1115 (m.1699)’da vefat etti. Sohbetlerinde buyurdu
ki:
“Eğer, insanlar velî zâtların kadrini, kıymetini bilip iyice anlayacak
derecede olsalardı, herkes karşılaştığı bütün insanlara karşı edepli olurdu.
Çünkü, görünüş itibârıyla velî de bizim gibi bir insandır ve karşılastığımız
bir kimse de, Allahü teâlânın bir velî kulu olabilir. Velî, şekil ve şemail
bakımından, giyinip kuşanma bakımından ve diğer birçok beşerî sıfatlarla, diğer
insanlardan farklı olmayan bir kimse gibi görünür. Hâlbuki, haddizatında o,
diğer insanlardan tamamen farklı, apayrı bir insandır. Her ân gönlü Allahü
teâlâ iledir ve O’nun muhabbeti ile yanmaktadır. İşte velînin asıl hâlini
bildiren bu husûsiyetini, ancak onun gibi olanlar anlar. Diğer insanlar ise,
onu kendileri gibi bir kimse zannederler.”
“Âbidde (Allahü teâlâya çok ibâdet edende) ve ârifte nefse düşmanlık
vardır. Fakat ikisinin düşmanlıkları farklıdır. Âbid, nefsinin yaptıklarının
kendisi için zararlı olduğunu bildiği için, nefsin yaptığı işlere düşmandır.
Ârif ise, işleriyle birlikte, nefsin kendisine de düşmandır. Çünkü nefs, Allahü
teâlâya düşmandır.”
“Bir kimse birini severse, onun bu sevgisi, bu sevgiye kavuşmasına sebep
olanı da sevmeyi gerektirir.”
“İnsanoğlu dünyâya etten bir kanat ile gelir. Üstünde çeşit çeşit
nimetlerin bulunduğu yükseklikler, altta ise Cehennem ateşi vardır. İnsanoğlu
bu kanadını iyi besleyip, damarlarını iyi kuvvetlendirmeli ki, kanat zayıf
olup, vazîfesini yapamayacak hâle gelmesin ve sahibini ateşe düşürmesin.”
“Kalp üç çeşittir. Birincisi; a’razî, yani yeryüzüne bağlı olan kalp ki,
her an şeytanın aldatması ve azdırmasına karşı tehlikededir. İkincisi; semâvî
kalp ki, bu kalp, a’razî kalp kadar olmamakla beraber, yine de şeytan, zayıf
hâlini yakalayıp buna da saldırabilir. Üçüncüsü; arşî kalp olup, şeytan ve diğer
mahlûklardan hiçbirisi buna zarar veremez.”
“Kur’ân-ı kerîmi hakikî olarak dinleyebilmenin, böylece onun manevî lezzetinden haz alabilmenin ilk mertebelerinden birisi, fâni olan mahlûkların hepsini, gözünden ve gönlünden silerek dinlemektir.”